ساز هارمونیکا (Harmonica) که در ایران بیشتر با نام سازدهنی شناخته می شود از جمله سازهای کوچک و محبوب است. محبوبیت این ساز بیشتر به علت ویژگی ها و صدای خاص آن می باشد.سازدهنی دیاتونیکی (Diatonic) که ما هم‌اکنون می‌شناسیم، در اوایل قرن نوزدهم، در آلمان ساخته شده‌است. این ساز به‌وسیلهٔ موج مهاجرین ترک‌کنندهٔ آلمان، به ایالات متّحده و بریتانیای کبیر برده شد و در اواسط قرن نوزدهم، در سراسر جهان، نواخته می‌شده‌است.
سازدهنی کروماتیک (Chromatic)، در سال ۱۹۱۸ اختراع شد و از آنجایی که شامل هر دوازده نیم‌پردهٔ گام کروماتیک می‌باشد، به شما اجازه می‌دهد که آهنگ کاملتری را بنوازید؛ مانند قطعه‌های جاز و کلاسیک؛ و همچنین برای نوازندگی تا حدود زیادی کاملتر است. در مدل ۱۶ سوراخه سازدهنی کروماتیک، ۴ اکتاو کامل برای اجرای قطعات وجود دارد که اجازه نواختن هر قطعه‌ای را می‌دهد.
سازدهنی یا هارمونیکا چیست و ساختار آن چگونه است؟
تولید صوت در این نوع سازها نتیجه ارتعاش یک زبانه (Reed) از جنس فلز است که تنها یک سر آن به بدنه ساز متصل شده و انتهای دیگرش می‌تواند آزادانه حرکت کند. به ارتعاش درآمدن این زبانه‌ها در اثر عبور جریان هوا موجب تولید صدای ساز می‌شود. سازدهنی از جمله سازهای بادی زبانه آزاد است که طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. در ایران نیز سازدهنی جزء سازهای پر فروش است. راحتی نواختن در کنار صدایی دلنشین، وزن پایین، قابلیت جابه‌جایی و قیمت مناسب را میتوان عوامل محبوبیت سازدهنی بر شمرد.
انواع ساز دهنی بر اساس ساختار داخلی و جنس صدا
سازدهنی برحسب ساختار داخلی که دارد به چند دسته تقسیم می شود. سازدهنی کروماتیک ،سازدهنی دیاتونیک، سازدهنی ترمولو، سازدهنی اکتاو، سازدهنی اکسترا از جمله مهمترین انواع این ساز می باشند.هر کدام از این سازها دارای کاربرد متفاوت و صدای متفاوتی هستند.به طور کلی میتوان کاربرد این سازها را در دسته بندی زیر قرار داد:
- سازدهنی کروماتیک مناسب نواختن در سبک‌های جاز، کلاسیک، پاپ و ایرلندی
- سازدهنی دیاتونیک مناسب نواختن در سبک‌های بلوز، فولک/محلی، ایرلندی، اسکاتلندی، کانتری، راک، وسترن و پاپ
- سازدهنی ترمولو مناسب نوازندگی در سبک‌های فولک/محلی و پاپ
- سازدهنی اکتاو مناسب نوازندگی در سبک‌های فولک/محلی و پاپ
آموزش سازدهنی یا هارمونیکا
درآموزشگاه موسیقی الهام تدریس سازدهنی یا هارمونیکا به صورت تخصصی انجام می گیرد.
در ویکی‌پدیا
سازدهنی یا هارمونیکا جزو سازهای بادی است و در خانواده سازهای زبانه آزاد قرار می‌گیرد. تولید صوت در این نوع سازها نتیجه ارتعاش یک زبانه از جنس فلز است که تنها یک سرآن به بدنه ساز متصل شده و انتهای دیگرش می‌تواند آزادانه حرکت کند. به ارتعاش درآمدن این زبانه‌ها در اثر عبورجریان هوا موجب تولید صدای ساز می‌شود.
گر چه چینی‌های باستان نوعی سازدهنی با زبانه‌های چوبی داشته‌اند و موتسارت قطعه‌ای برای سازدهنی شیشه‌ای (یک ساز کاملاً متفاوت متشکّل از یک سِری قطعه شیشه‌های کوک شده) نوشت، سازدهنی دیاتونیکی که ما هم‌اکنون می‌شناسیم، در اوائل قرن نوزدهم، در آلمان ساخته شده است. این ساز به‌وسیلهٔ موج مهاجرین ترک‌کنندهٔ آلمان، به ایالات متّحده و بریتانیای کبیر برده شد و در اواسط قرن نوزدهم، در سراسر جهان، نواخته می‌شده‌است.
سازدهنی کروماتیک، در سال ۱۹۱۸ اختراع شد و از آنجایی که شامل هر دوازده نیم‌پرده گام کروماتیک می‌باشد، به شما اجازه می‌دهد که آهنگ کاملتری را بنوازید؛ مانند قطعه‌های جز و کلاسیک؛ و همچنین برای نوازندگی تا حدود زیادی کاملتر است. در مدل ۱۶ سوراخه سازدهنی کروماتیک شما ۴ اکتاو کامل برای اجرای قطعات در اختیار خواهید داشت که اجازه نواختن هر قطعه‌ای را در اختیار شما قرار خواهد داد.
