کالیمبا، سازی با قدمت چند هزار ساله است که توسط هیو تریسی موسیقیدان انگلیسی به عرصه موسیقی وارد شد.این ساز از سازهای قدیمی افریقا است و آن را با نام پیانوی آفریقایی آن را نیز میشناسند. در زمان های دور برایتولید صدای ساز، از نی بامبو به جای تیغه های فلزی امروزی استفاده می شد.این ساز محبوب دارای افسانه های بسیار زیادی در آفریقا می باشد. کلمه کالیمبا در زبان های بانتو به معنی موسیقی کوچک است. مدل های مختلفی از ساز کالمیبا در سراسر آفریقا وجود دارد که هرکدام از آنها با توجه به ذوق نوازندگان قبیله تغییراتی یافته اند و نام های متنوعی را به خود گرفته اند از جمله پیانوی شستی – اریمبولا – مبریا و در جزایر کارائیب به اِمبی یرا و کالیمبا معروف است.
عملکرد این ساز آفریقایی بدین صورت است که از نیروی مغناطیس و آهنربا برای تولید صدا استفاده می کند. بدین معنی که این ساز توسط یک یا چند تیغه یا زبانه از جنس فلز یا دیگر آلیاژهای فلزی ساخته شده است که یک سر آن ها به بنده ی چوبی ساز متصل شده است و سر دیگر آن آزاد میباشد.
نوزانده برای تولید صدای باید به تیغه های فلزی آن زخمه بزند. سازهای تیغه اىlamellaphones ، خانواده ای از خود صداهای زخمه ای هستند. که در آن ها با ارتعاش یک یا چند تیغه صدا تولید می شود.
ساز کالیمبا چیست و ساختار آن چگونه است؟
همانطور که گفته شد، کالیمبا از خانواده سازهای تیغه ای خود صدا است. هنگام نواختن این ساز با ارتعاش یک یا چند تیغه، صدا تولید می شود. از نمونه های دیگر این خانواده از سازها می توان به زنبورک اشاره کرد.
در نمونه های معمول تیغه های ساز روی یک جعبه صوتی چوبی قرار گرفته اند و روی جعبه حفره هایی برای تشدید صدا ایجاد شده است. که در این ساز از نیروی مغناطیس و آهنربا برای تقویت صدا استفاده می شود. بنابراین در این حالت قطعات کوچک آهنربا داخل جعبه صدا نصب می شوند.اما امروزه با بالا رفتن محبوبیت این ساز نمونه های شیشه ای نیز وجود دارد.
اگر بخواهید یک ساز کالیمبا خریداری نمایید، در بسته بندی آن، برچسب های رنگی ای را مشاهده خواهید کرد .این برچسب ها بر روی تیغه ها چسبانده می شوند تا شناسایی نت ها و تیغه ها آسانتر شود. همچنین درون جعبه چکش کوک کالیمبا نیز موجود است که برای کوک کردن ساز با چکش به تیغه ها ضربه وارد می شود.این ساز، کوچک است و اندازه حدودی آن نیز به شرح زیر است:
طول آن ۱۸ سانتیمتر، عرض ۱۳ سانتیمتر و ارتفاع آن ۳ سانتیمتر است. و وزن آن در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم است.البته در نمونه های طراحی شده می تواند این اندازه کمی تغییر یابد.
در آموزشگاه موسیقی الهام تدریس ساز کالیمبا به صورت تخصصی انجام می گیرد.
