آواز سنتی ایرانی جهان شناخته شده است و از جایگاه بالایی برخوردار می باشد. آواز صوتی است که برای خوش کردن طبع و رساندن مفاهیم درونی انسان اجرا می شود و از سوی دیگر در معنای خاص آن تربیت نوعی صوت است که ردیف دانی و پیگیری آن زیر نظر استاد معتبر و مجرب انجام شود.برخی هم می گویند که آواز نوایی است که در آن «ریتم» و یا «خط میزان» وجود نداشته باشد.
آوازایرانی
هم اکنون آواز ایرانی هفت دستگاه یا مقام دارد که شامل «سه گاه»، «چهارگاه»، «راست پنجگاه»، «ماهور»، «شور»، «همایون»، «نوا» می باشد. همچنین پنج مایه یا نغمه به نام «افشاری»، «ابوعطا»، «دشتی»، «بیات ترک» و «بیات اصفهان» است که چهار آواز ابوعطا، افشاری، بیات ترک و دشتی از مشتقات دستگاه شور و نغمه اصفهان منشعب از آواز همایون بوده که این تقسیم بندی مورد قبول بسیاری از نوازندگان و موسیقیدانان معاصر قرار گرفته است.
هریک از آوازهای اصلی یا فرعی تقریبا ۱۰ تا ۳۰ گوشه دارد و هر کدام از آنها بیانگر و شالوده های مستحکم و کهن فرهنگ این مرز و بوم است که متاسفانه به دلیل نبودن تاریخ مدون، علت نامگذاری آنها حتی برای ردیف دانان پوشیده است.
هر مایه و گوشه دارای نقاط و اجزای حساسی است که تاثیر و تاکید آن برای شنونده کاملا قابل درک و شناسایی است. کلنل علینقی وزیری سه نت اصلی و کلیدی در مایگی گوشه ها تعیین کرد؛ نخست «نت شاهد» که بیشترین تاکید و تکرار بر روی آن است. دوم «نت متغیر» که با ربع پرده تغییر کرده و مایگی را عوض می کند و بالاخره «نت ایست» که گوشه ها بر روی آن پایان می یابد. به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران ردیفهای آوازی موسیقی ایرانی به دو بعد «حالت عاطفی» و «دانگ های بنیادی» تقسیم می شود.
آموزشآوازسنتیایرانی
در آموزش آواز سنتی ایرانی توجه به مفاهیم فوق بسیار مهم و حائز اهمیت می باشد.آموزشگاه موسیقی الهام به عنوان یکی از برجسته ترین آموزشگاه های موسیقی تهران،در کلاس های آموزشی خود علاوه بر توجه به مفاهیم پایه ای در آموزش،از حضور اساتید با تجربه و بزرگ نیز بهره می گیرد. در واقع حفظ این هنر سنتی مسئولیت بزرگی است که بر دوش هنردوستان قرار دارد و استمرار صحیح آن را از وظایف خود می دانیم.
