آرشه یکی از مهم ترین بخش های ساز زهی می باشد .در این بخش از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با آرشه یا کمانه بیشتر آشنا شوید.
آرشه یا کمانه
آرشه یا کمانه وسیلهای است که از آن برای نواختن سازهای زهی استفاده میشود. آرشه شامل یک چوب است که به دو سر آن موی دُم اسب متصل شدهاست. موها در نوک آرشه با قطعهای از جنس عاج یا استیل به چوب آرشه میچسبند. در ته آرشه قطعهای به نام موگیر، که از چوب و صدف ساخته شده، کشیدگی موهای آرشه را تنظیم میکند. موگیر با پیچ به چوب آرشه متصل میشود.
تاریخچه
تاریخچهٔ استفاده از آرشه بهطور قطع مشخص نیست. در یونان باستان نامی و تصویری از آرشه وجود ندارد، اگرچه قرنها در اروپا یونان را خاستگاه آرشه میدانستند. این اشتباه به علت ترجمه اشتباه مضراب به آرشه حاصل شده بوده. قدیمیترین تصویر از آرشه در یک کتاب مذهبی در اسپانیا از قرن ۱۱ میلادی به دست آمده است .
اما قدیمیترین نام از آرشه در یک سفرنامه به زبان عربی یافت شده. در سفرنامهای که برای خلیفه هارون الرشید نوشته شده نوازندگان رومی در حال نواختنسازی با یک کمان گزارش شدهاند.
خوارزمی نیز پیش از آن در کتاب مفاتیح العلوم در قرن ۱۰ میلادی ذکر کرده که در خراسان رباب را با آرشه مینوازند. این گزارش میتواند ثابت کند که نوازندگی با آرشه خیلی پیشتر از این گزارش رواج داشته است .
آثاری نیز در چین باستان به استفاده از آرشه اشاره دارند که صحت آنها قطعی نیست. یک تئوری دربارهٔ آرشه میگوید که استفاده از آن درچین آغاز شده، بعد به ایران و روم و بیزانس رسیده و از آنجا از آفریقای شمالی به اسپانیا رسیده است .
تئوری دیگر میگوید که استفاده از کمانه در چهار مرکز چین، ایران، بیزانس و اسپانیا مستقل از هم در حدود قرنهای ۹ و ۱۰ میلادی شکل گرفتهاست. هیچکدام از این دو تئوری تاکنون به اثبات نرسیدهاند.
همزمان با تکامل سازهای آرشه ای که ایستاده نواخته می شدند، نوعی از فیدل در سده ی دوازدهم میلادی وارد موسیقی مذهبی شد که به صورت افقی نواخته می شد و روی سینه ی نوازنده قرار می گرفت (شبیه به نحوه ی ویولن نواختن اقوام کولی).
