بیوگرافی استاد ابوالحسن صبا

استاد ابوالحسن صبا از قدیمی ترین اساتید موسیقی در ایران به شمار می رود که با مفاهیم موسیقی از کودکی آشنا شده بود و به بیشتر ساز ها تسلط داشت.در این بخش از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با این هنرمند برجسته بیشتر آشنا شوید.

بیوگرافی استاد ابوالحسن صبا

ابوالحسن صبا، فرزند ابوالقاسم کمال‌السلطنه در سال ۱۲۸۱ خورشیدی در خانواده‌ای آشنا به موسیقی و اهل ادب متولد گردید. پدرش، کمال‌السلطنه، پزشک، ادیب و دوست‌دار موسیقی بود. ابوالحسن صبا نخستین پویه‌های موسیقی را از پدرش فرا گرفت.

استاد صبا بی‌شک از بزرگان موسیقی ایرانی به شمار می‌رود در نواختن همه سازهای موسیقی ردیف چیرگی داشت و تمام سازه‌ای ایرانی همچون سنتور، تار، سه تار، تنبک، نی، کمانچه، ویولن و نیز پیانو را در حد استادی می‌نواخت ولی ویولن و سه تار را به‌عنوان سازه‌ای تخصصی خود برگزیده بود .او در مدرسه عالی موسیقی شاگرد علی‌نقی وزیری بود و بعدها تک‌نواز ارکستر او شد.

ابوالحسن صبا در سال ۱۳۰۲ در مدرسه عالی موسیقی که علینقی وزیری بنیان گذاشته بود، مشغول به تحصیل شد. صبا در ۲۲ سالگی دانشجوی ممتاز و تک‌نواز برنامه‌های مدرسهٔ عالی موسیقی شد و مورد احترام و تشویق استادان و دوستانش قرار گرفت.

استاد صبا

 نخستین اثر ضبط ‌شدهٔ  استاد صبا

نخستین اثر ضبط ‌شدهٔ  استاد صبا قطعهٔ  زرد ملی ( زرد ملیجه ) با ویولن بود که در میان دو بند سرود ای وطن با صدای روح انگیز در سال ۱۳۰۶ در قالب صفحه تولید شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت.

در سال ۱۳۰۶ علینقی وزیری ابوالحسن صبا را مأمور کرد تا در رشت مدرسه‌ای مخصوص موسیقی تأسیس کند.

او نزدیک ۲ سال در رشت ماند و در آنجا ضمن آموزش موسیقی، به روستاها و کوهپایه‌های شمال رفت و به جمع‌آوری آهنگ‌های محلی پرداخت و ارمغان‌هایی از این سفر به همراه آورد. آهنگ‌های دیلمان، رقص چوبی قاسم‌آبادی، کوهستانی و امیری مازندرانی یادگار این دوره از زندگی اوست.

توانایی در نواختن همه سازها

استاد صبا در نواختن همه سازهای موسیقی ردیف چیرگی پیدا کرد و تمام سازهای ایرانی همچون سنتور ؛ تار ؛ سه تار ؛ تنبک ؛ نی ؛ کمانچه ؛ ویلون و نیز را در حد استادی می‌نواخت ولی ویولن و سه‌تار را به عنوان سازهای تخصصی خود برگزید.

استاد سه تار را دل نشین می نواخت و اولین استاد پسرش بود. صبا علاوه بر نوازندگی ، گاه آهنگ نیز می ساخت و علاوه بر موسیقی ، ادبیات کلاسیک ایران را به خوبی می شناخت و زبان انگلیسی را می دانست .

او به پرورش گل نیز علاقه مند بود. ساز اصلی استاد ویولن بود که آن را نزد حسین خان هنگ آفرین فراگرفت . هم چنین سنتوررا نزد علی اکبر شاهی و حبیب سماعی ، کمانچه را نزد حسین خان اسماعیل زاده ، ضرب را نزد حاجی خان ضربی ، نی را نزد اکبرخان ، تار را نزد استاد علی نقی وزیری و سه تار را در مکتب استاد میرزا عبدالله و غلامحسین درویش به کمال رسانید. در جوانی به مدرسه کمال الملک رفت و نقاشی را فراگرفت .

توانمندی های استاد صبا در زمنیه های هنری

هم چنین ، مهارت هایی چون  سوهان کاری ، نجاری ، ریخته گری ، معرق کاری و خاتم کاری به دست آورد که بعداً در ساختن آلات موسیقی به کار بست .

ابوالحسن صبا، چهل سال تمام ساز نواخت، تعلیم داد، در ارکسترها شرکت کرد، کتاب نوشت و در تمام جریان‌های موسیقی ایران تأثیر مستقیم و مثبت داشت.وی در تمام رشته‌های موسیقی ایران و حتی سایر هنرها همچون ساختن ساز و نقاشی و ادبیات مهارت داشت و دانشنامه‌ای جامع از علم و عمل موسیقی ایرانی بود.

استاد صبا برای سازهای ویولن ، سنتور ، تار و سه تار ردیف هایی از خود به یادگار گذاشته اند که توسط شماری از شاگردانش تدریس می شوند. ردیف های صبا در زمره ی ردیف های معتبر موسیقی سنتی ایران به حساب می آیند.

شاگردان ابوالحسن صبا

حسین تهرانی، حسن کسایی، داریوش صفوت، فرامرز پایور، منوچهر صادقی، غلامحسین بنان، لطف‌الله مفخم پایان، علی تجویدی، جهانگیر کامیان، همایون خرم، اسدالله ملک، رحمت‌الله بدیعی، ساسان سپنتا، ابراهیم قنبری مهر، اسماعیل چشم آذر، مهدی خالدی، مهدی مفتاح، حبیب‌الله بدیعی، محمد طغانیان دهکردی، شهریار، بابک رادمنش، حسین خواجه امیری (ایرج)، پرویز یاحقی و فرهاد فخرالدینی از شاگردان صبا بودند.