کلید یک نشانه موسیقی است که برای تعیین نحوه ادای یک نت در موسیقی بکار می‌رود. همانطور که می دانید نت ها بر روی خط حامل نوشته می شود و کلید ها نیز با توجه به نوع و عملکردی که دارند بر روی این خط و نت ها جانمایی می شوند. کلیدهای موسیقی دارای انواع متفاوتی هستند که هر کدام ویژگی منحصر به فرد خود را دارند. در ادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام می خواهیم شما را با انواع کلید اصلی موسیقی آشنا نماییم، پس لطفا تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
کلید در موسیقی
استفاده از کلیدهای مختلف برای سازها و صداهای متفاوت این امکان را می‌دهد که به راحتی نتها را در محدوده حامل با کمترین استفاده از خطوط اضافه نوشت.
کلید ها در موسیقی همیشه در سمت چپ خطوط حامل کشیده می‌شود. در نت نویسی موسیقی مدرن، سه نوع کلید به اسامی زیر وجود دارد.
- کلید سل
- کلید دو
- کلید فا
هرگاه یکی از این کلیدها بر روی یکی از خطوط حامل قرار گیرد، بقیه خطوط و میان خطوط با توجه به رابطه‌ای که با آن دارند خوانده می‌شوند. امروزه کاربرد کلید سل در سازها نسبت به سایر کلید ها بیشتر است و در سازهای سنتی ایرانی بسیار کاربرد دارد.
انواع کلید در موسیقی
همانطور که گفته شد، در تئوری موسیقی سه کلید اصلی با نامهای کلید فا، دو و سل تعریف شده است. از آنجا که پنج خط حامل داریم با یک ضرب ساده در می یابیم که بایستی پانزده جایگاه برای این کلیدها وجود داشته باشد. اما اینگونه نیست. خیلی از کلیدها یا یکدیگر را همپوشانی می کنند، یا کلا به کار نمی آیند. طبق دسته بندی تئوری جهانی موسیقی، کلیدها بنا به نوع کاربرد، جایگاه و محدوده آوایی به پنج دسته زیر تقسیم می شوند.
کلید فا روی خط چهارم:
وقتی کلید فا روی خط چهارم قرار بگیرد، نتی که روی آن خط قرار بگیرد نت مبنای فا خواهد بود و نت های بالاتر فا سل لا سی دو و نت های پایین تر فا می ر دو خواهند بود.
کلید فا روی خط سوم:
وقتی کلید فا روی خط سوم قرار بگیرد، نتی که روی آن خط قرار بگیرد نت مبنای فا خواهد بود و نت های بالاتر فا سل لا سی دو و نت های پایین تر فا می ر دو خواهند بود.
کلید دو روی خط اول:
وقتی کلید دو روی خط اول قرار بگیرد، نتی که روی آن خط قرار بگیرد نت مبنای دو خواهد بود و نت های بالاتر دو ر می فا و نت های پایین تر دو سی لا سل خواهند بود.
کلید دو روی خط دوم:
وقتی کلید دو روی خط دوم قرار بگیرد، نتی که روی آن خط قرار بگیرد نت مبنای دو خواهد بود و نت های بالاتر دو ر می فا و نت های پایین تر دو سی لا سل خواهند بود.
کلید سل روی خط دوم:
وقتی کلید سل روی خط دوم قرار بگیرد، نتی که روی آن خط قرار بگیرد نت مبنای سل خواهد بود و نت های بالاتر سل لا سی دو و نت های پایین تر سل فا می ر دو خواهند بود. این کلید پر کاربرد ترین کلید در تئوری موسیقی به شمار می رود. علت آن نیز همانگونه که گفته شد به خاطر نزدیکی گستره صدایی این کلید با اکثر سازهای مرسوم می باشد.
