زنان از گذشته تا به حال نقش مهمی در موسیقی ایران ایفا کرده‌اند. یکی از بانوان هنرمندی که در تاریخ موسیقی ایران درخشیده است، ارفع اطرایی نام دارد. خانم اطرایی نخستین مدرس سنتور زن ایرانی، مؤلف و پژوهشگر موسیقی ملی ایران است. در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، بیوگرافی این بانوی موسیقی ایران را مطالعه کنید.
تحصیلات موسیقی ارفع اطرایی
ارفع اطرایی در ۸ تیر سال ۱۳۲۰ در تهران چشم به جهان گشود. در سال ۱۳۳۰ یعنی در ۱۰ سالگی، به هنرستان موسیقی ملی رفت و نزد اساتیدی مثل فرامرز پایور، روح الله خالقی، حسین صبا و محمود کریمی آموزش دید. وی از شاگردان خوشنام و مورد تشویق استاد حسین صبا و فرامرز پایور به شمار می‌رفت.
ارفع اطرایی فقط در دوران دبیرستان ندرخشید؛ بلکه وی در مقطع لیسانس نیز توانست مدرکش را به عنوان یک شاگرد ممتاز دریافت کند. به علاوه او مدرک درجه یک هنری‌اش را نیز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کسب کرد.
فعالیت‌های حرفه‌ای در زمینه نوازندگی
خانم اطرایی نخستین بانوی ایرانی است که نوازندگی و تدریس سنتور را حرفه خودش قرار داد و در این مسیر مدرک تحصیلی دریافت کرد. وی از ۱۹ سالگی به عرصه تدریس و اجرا وارد شد. او سال‌ها در ارکستر صبا به رهبری حسین دهلوی و ارکستر فرامرز پایور با سنتور کروماتیک و سنتور کروماتیک باس نوازندگی کرد. از سال ۱۳۵۳ هم سرپرستی گروه موسیقی تالار رودکی (وحدت) را پذیرفت و با هنرمندان مشهوری مانند لطف الله مجد، نادر گلچین و خاطره پروانه همکاری داشت. فعالیت‌های حرفه‌ای این بانوی هنرمند به ایران محدود نشد و به مرز‌های بین‌المللی هم گسترش یافت.
ارفع اطرایی تک‌نوازی‌ها یا گرو‌ه‌نوازی‌های متعددی را در کشورهای ایتالیا، بلژیک، امریکا، بوسنی، ترکیه و… تجربه کرد. وی با هدف اجرای کنسرت و معرفی ارزش‌های موسیقی اصیل ایرانی به کشورهای متعددی از جمله پاکستان، افغانستان، ایتالیا، آمریکا، ترکیه، بحرین، عراق،کویت، بوسنی و هرزگوین سفر کرد.
بانو اطرایی عضو هیئت مدیره اولین دوره کانون پژوهشگران خانه موسیقی ایران، شورای فنی هنرستان موسیقی دختران و پسران و شورای فنی دانشگاه علمی کاربردی است. دفتر مشارکت زنان امور ریاست جمهوری، ایشان را جزو زنان نام‌آور ایران معرفی کرده است. در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۱ نیز بزرگداشتی با عنوان «مراسم نکوداشت مقام نخستین بانوی مدرس موسیقی ایرانی و نوازنده برجسته سنتور» برای ایشان برگزار کرده‌اند.
فعالیت‌های ارفع اطرایی در زمینه تألیف کتاب
ارفع اطرایی در زمینه معرفی موسیقی اصیل ایرانی و ارزش‌های آن، آثار متعددی چاپ کرده است. در ادامه می‌توانید لیست آثار این هنرمند را ببینید.
- فرهنگ موسیقی ایران
- سنتور و ناظمی
- دوازده مقام موسیقی ملی ایران
- زندگی و آثار حبیب سماعی
- بوی جوی مولیان: افسانه‌های موسیقی ایران
- هفت دستگاه و پنج آواز موسیقی ایرانی
- ویرایش «خودآموز سنتور حسین صبا»
- سازشناسی ایرانی به همراه محمدرضا درویشی
- آثار و معارف پایور
2 پاسخ
چه قدر زیباست شناختن بانوان هنرمند سرزمینمون. زنده باشن.
ممنون از حضور شما 🌸🙏🏻