تسیتورا در موسیقی اصطلاحی مربوط به محدوده صوتی است که بسیاری از افراد معنی دقیق آن را نمیدانند. در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام این اصطلاح را بهطور کامل به شما توضیح میدهیم.
تسیتورا در موسیقی
تسیتورا (tessitura) در زبان ایتالیایی به معنای بافت است؛ اما در موسیقی به معنای راحتترین و بهترین محدوده صوتی برای یک خواننده یا ساز است. این مفهوم به معنای محدودهای است که یک ساز یا خواننده، بهترین طنین یا رنگ صدای خود را ارائه میدهد و نتها کیفیتی دلپذیر دارند؛ البته بیشتر برای خوانندگان و کمتر برای سازها رایج است.
تسیتورا ایدئال برای یک خواننده، محدودهای از زیر و بمی است که در آن بیشترین گستره دینامیکی صدای خود را داشته باشد. دانستن تسیتورا در موسیقی برای خوانندگان اهمیت زیادی دارد؛ زیرا به آنها کمک میکند آهنگها و گامهایی را پیدا کنند که در محدوده صدایی مطلوبشان باشد. از طرفی خوانندگان سعی میکنند با تمرینات آوازی این محدوده صوتی را گسترش دهند تا انتخابهای بیشتری داشته باشند.
تسیتورا میتواند به محدوده زیر و بمی که بیشترین تکرار را در یک قطعه موسیقی دارد هم اشاره کند؛ یعنی محدودهای که بیشتر نتهای آوازی آهنگ در آن قرار دارند. یک مثال از تیستورا در موسیقی را میتوانیم در قطعه رینگ واگنر (Wagner’s Ring) ببینیم که در آن نتهای نوشته شده برای نقش تنور زیگفرید، بین نت C♯۳ تا C5است. تسیتورا این قطعه در محدوده صوتی بالا توصیف میشود؛ زیرا اغلب نتها در محدوده نتهای C4 تا A4هستند.
بسیاری از خوانندگان هنگام مواجهه با یک آهنگ، ابتدا بالاترین و پایینترین نت آن را میبینند. اگرچه این نتها نیز در آهنگ اهمیت زیادی دارند؛ اما به احتمال زیاد استثنا هستند و فقط یک بار یا چند بار در کل قطعه تکرار میشوند. آنچه اهمیت بیشتری دارد، تسیتورا است؛ زیرا تسیتورا همان محدوده صوتی و گامهایی است که در اغلب آهنگ وجود دارند و تکرار میشوند.
عوامل موثر بر تسیتورا
هنگام بررسی تسیتورا، باید عواملی را بررسی کرد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
نسبت افزایش و کاهش ناگهانی یا تدریجی در زیر و بمی صدا
سرعت تغییرات زیر و بمی صدا
تعداد نتهای بسیار پایین یا بسیار بالا (از نظر محدوده صوتی)
تمایل به افزایش یا کاهش در خطوط و عبارات موسیقی
توانایی عضلانی خواننده برای تمایل به افزایش یا کاهش در خطوط و عبارات موسیقی