تعریف کلی مدولاسیون و نقش آن در موسیقی
مدولاسیون در تعریف، به فرایند ترکیب یک سیگنال پیام دارای انرژی پایین با سیگنال انرژی بالای حامل اطلاق میشود. در این فرایند یک سیگنال جدید انرژی بالا تولید میشود که می‌تواند اطلاعات را تا مسافت‌های زیاد منتقل کند. بر همین اساس تعریف دیگری نیز برای مدولاسیون وجود دارد. مدولاسیون فرایند تغییر مشخصه‌های سیگنال حامل مانند دامنه یا فاز یا فرکانس آن مطابق با سیگنال پیام است. وسیله‌ای که مدولاسیون را انجام میدهد، مدولاتور (Modulator) نامیده میشود.در این بخش از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با تعریف کلی مدولاسیون و نقش آن در موسیقی آشنا شوید.
دلایل لزوم استفاده از مدولاسیون
مدولاسیون در سیستم‌های مخابراتی اهمیت بالایی دارد. دلایل لزوم استفاده از مدولاسیون عبارتند از:
۱ – جلوگیری از ترکیب (Mix) سیگنال‌ها
۲- افزایش برد
۳ – برقراری ارتباط بی سیم
۴ – کاهش اثر نویز
۵ – کاهش ارتفاع آنتن
مدولاسیون در موسیقی
پرده‌گردانی، مُدگردی یا مُدولاسیون به فرانسوی( modulation)، در موسیقی تغییر از یک تونالیته (تونیک یا مرکز تنال) به گامِ دیگر است. این ممکن است با تغییر سرکلید همراه باشد یا نباشد. مدولاسیون‌ها ساختار یا فرم بسیاری از قطعات را تغییر یا به بیان جدیدی منتقل می‌کنند. در این تغییر از آکورد به عنوان پایه، تقویت‌کننده، واسطۀ تنالیته یا گذر استفاده میشود.
مُدولاسیون بخش اساسیِ هنر است. بدون آن موسیقیِ کمی وجود دارد، زیرا یک قطعه، زیبایی واقعیِ خود را از تعداد زیادی مُدِ ثابت نمی‌پذیرد، بلکه از بافت ظریفِ مدگردیِ آن ناشی میشود.
به عبارت ساده می توان گفت که مدولاسیون یا مدگردی روشی برای تغییر در تنالیته از طریقِ به کار گرفتن نظم و قواعدی که بتوان این انتقال را به خوبی انجام داد.
در تاریخ موسیقی، پرده‌گردانی پس از تثبیت گام‌های مینور و ماژور به وجود آمد. این امر به منظور خروج از یک تنالیتهٔ خاص، پرهیز از یک‌نواختیِ قطعهٔ موسیقی و ایجاد تنوع استفاده میشود.
در حقیقت یکی از غنی ترین منابع تنوع در موسیقی از طریق مدولاسیون ؛ یعنی حرکت مابین گام ها ؛ به دست می آید. وقتی که موسیقی مدوله میشود ، آکردیک گام را ترک کرده و بر روی آکرد دیگر ، تمرکز میابد و در حالی نتهای اساسی گام پیشین را ترک میکند، با نتهای دیگری از گام جدید انطباق میابد.
این انتقال می تواند به تدریج گام اصلی اش را ترک کند و در گامی همسایه که با آن دارای نتهای مشترکی است، ادامه یابد و یا قبل از اینکه در نهایت به نقطه آغازین حرکتش باز گردد، سریعا از طریق گروهی از آکردهای گامی ، که در ارتباط دوری با آن است پیش رود
غیر محسوس و ناگهانی
مدولاسیون ها می توانند به طور غیر محسوس صورت گیرند و یا به طور ناگهانی و مشخص باشند.مدولاسیون های آرام و ملایم اغلب از پیش نشان میدهند که تغغیر گامی صورت خواهد پذیرفت.
برای تدارک مدولاسیون، ملودی یا هارمونی گام جدید مورد نظر را با جذب نت محسوس آن، یک یا چند میزان جلوتر از آکرد یا نت بعدی آن می سنجند.در موارد دیگر آنها میتوانند به طور غیر منتظره ای جانشین نت محسوس شوند و در مرکز گام جدید بر روی آن به حرکت درآیند
به طور کلی مدولاسیون، میدان ملودی و هارمونی یک قطعه را گسترده میکند و حالات متضادی ارائه میدهد. ما بین آکردهایی که دست یابی به گام جدید را سهل می کنند، هفتم نمایان از اهمیت خاصی برخوردار می باشد وهفتم نمایان در حالی که خبر از خروج گام قبلی را میدهد با ارائه نت محسوس و نمایان، با معرفی کادانس کامل اشاره به گام بعدی میکند
در تمامی فرم‌های موسیقی کلاسیک از قطعات کوچک تا سمفونی ؛ کنسرتو ؛ برلود ؛ فوگ ؛ انوانسیون و بسیاری دیگر، از مدولاسیون به صورت گسترده‌ای استفاده شده‌است. در این میان هر نوع تغییرات کروماتیکی ؛ مدولاسیون محسوب نمی‌شود، بلکه ممکن است در درونِ یک تم یا قسمتِ «بسط و گسترش» به عنوان تنالیتهٔ میانی در نظر گرفته شود.
مدولاسیون زمانی تثبیت میشود که با یک کادانس کامل به تنالیتهٔ جدید وارد شود. با گذشت زمان، پرده‌گردانی گسترش زیادی پیدا کرد و ابتدا با آکورد مشترک و گام نزدیک آغاز شد و سپس درموسیقی قرن نوزدهم با حفظ مرکز تنال، به گام‌های خیلی دورتر انتقال پیدا می‌کرد.
انواع اصلی مدولاسیون
راه‌های زیادی برای مدولاسیون وجود دارد، اما سه نوع از آن را به عنوان اصلی‌ترین روش برای انتقال هارمونیک می‌دانند که شامل: مدولاسیون دیاتونیک ، کروماتیک و آنارمونیک است.
۱ – مدولاسیون هارمونیک: از طریق آکورد شبه تونیک،نمایان و آکورد مشترک.
۲ – مدولاسیون ملودیک: از راه آکوردهای شبه تونیک و استفاده از نت محسوس گام جدی.
۳ – مدولاسیون متریک و ریتمیک: آکوردهای شبه تونیک و نمایان با ضرب های آکسان دار برای تقویت آکورد مشترک.
روشِ دیگر استفاده از سکانس است که به وسیلهٔ آن میشود به تنالیته‌های خیلی دور را مددگری کرد یک خط ملودی نیز به تنهایی می‌تواند در مسیر خود با حرکات کروماتیک و استفاده از نت های زینت مدولاسیون را انجام دهد.
یک پاسخ
مطالب عالی توضیح داده شد ولی اینطور که من متوجه شدم فرق مدولاسیون وسکوءنس در اینه که سکونس تغییر فاصله یا گام در چند میزان وجود داره ولی مدولاسیون تغییر فاصله در کل قطعه هست ودر این حالت چند میزان جدا کننده هم هست