زمان تعویض سیم ساز و نحوه آن
همه ساز ها نیاز به رسیدگی دارند و در مورد ساز هایی که سیم عامل نوازندگی آن ها می باشد نیز این مورد صدق می کند.به همین علت باید بهترین زمان تعویض سیم های ساز را بدانید تا مشکلی در صدای ساز ایجاد نشود.
زمان تعویض سیم بستگی به ساعات تمرین روزانه ، فشار دست نوازنده ، مرغوبیت سیم، رطوبت محیط و … دارد . معمولا سیم ها بعد از مدتی دچار زنگ زدگی ، رنجه شدن در قسمت پشت پرده ها ( در
اثر انگشت گذاری ) ، عدم پایداری کوک ، دو صدایی و گز زدن می شوند که در این صورت باید تعویض شوند .این زمان از چند روز برای نوازنده پرتمرین حرفه ای , تا چند ماه برای نوازنده تفننی می تواند
متفاوت باشد.
تعویض سیم های تار
برای تعویض سیم تار مراحل زیر را انجام دهید :
– حدود ۸۰ سانتی متر نخ قرقره را با گره زدن یا خیس کردن و یا استفاده از مقدار کمی سریش به دور گوشی می پیچانیم.(در جهت خلاف عقربه های ساعت)
– حدود ۱۲۰ سانتی متر از سیم مورد نظر را جدا کرده ودو سر آن را به صورت زنجیر وار بپیچانید. برای این منظور حدود ۵ سانتی متر از سر سیم را روی طول سیم قرار دهید ، بطوریکه یک حلقه درست شود
، بعد با انگشت اشاره و شست حلقه را می فشاریم و با انگشتان دست دیگر شروع به تاباندن سیم می کنیم.
باید دقت نمود که سیمها بصورت زنجیر و بهم بافته شوند و یکی تنها بدور دیگری بیچیده نشود. برای اطمینان از گره درست و سالم می توان پس از انداختن سیمها هر کدام را با دست گرفته و کشید تا از
باز نشدن آن در ضمن نوازندگی حتم داشته باشید .در ضمن هر جفت سیم در تار حتما باید از یک قرقره جدا شود.
– یکی از دو سر حلقه شده سیم را که گره ضعیفتری دارد را به نخ قرقره گره می زنیم و سر دیگر که گره حلقه بهتر شده را در سیم گیر قرار می دهیم، سپس در حالیکه گوشی را در جهت خلاف عقربه
های ساعت می پیچانیم، با دست دیگر سیم را می کشیم که محکم و در حالت کشش به دور گوشی بسته شود .این کار باعث میشود تا سیم روی گوشی فر نخورد .
اما در دورهای آخر سیم باید در راستای شیار شیطانک بسته شود که سیم از روی گوشی تا شیطانک به صورت صاف قرار گیرد .
کوک کردن
– بعد از کوک کردن سیم، چندبار آنرا گرفته و به آرامی به سمت بالا در حدود یک سانتیمتری بکشید که در این صورت سیم مقداری کش می آید که با کوک کردن مجدد به فرکانس مورد نظر می رسید
– نکته بسیار مهمی قابل ذکر است که در صورت عدم رعایت آن کوک کردن تار یکی از مشکلترین کارهای دنیا میشود و آن اینکه در برخی از موارد هنگام کوک کردن، سیم در شیار شیطانک یا خرک حرکت
نرم خود را ندارد و به اصطلاح گیر می کند.
در اینگونه موارد باید شیارها را به پودر مخصوص(که خصوصا برای این کار ساخته میشود) یا صابون و یا در دسترس تر از همه پودر مغزی مداد (گرافیت) آغشته کرد تا حرکت سیم در آنها روان شود .
– برای جلوگیری از آسیب رسیدن به پوست و بجا نماندن جای فشار سیمها بروی کاسه تار در انتهای دهنه بزرگ (محلی که سیمهای تارروی کاسه مینشیند ,حد فاصله خرک وسیمگیر)چیزی مثل برشی از
کاغذ ، مقوای گلاسه ، تیغ ژیلت ، پوست چند لایه تار ، پوست دف یا چسب کاغذی قرار دهید.
– پس از انداختن سیم ها, سعی کنید ته سیم باقی مانده از گره را با خم و راست کردن از بیخ محل گره بشکنید تا هیچ زایده ای از آن باقی نماند که در حین نوازندگی در مچ دست ایجاد خراش یا زخم کند.
