پرش به محتوا
  • اساتید
  • موسیقی کودک
  • سازهای جهانی
  • موسیقی سنتی ایرانی
  • آواز و صداسازی
  • درباره الهام موزیک
    • درباره ما
    • تماس با ما
  • منابع و رسانه
    • بلاگ
    • رویدادها و کنسرت‌ها
    • منابع و رسانه
  • اساتید
  • موسیقی کودک
  • سازهای جهانی
  • موسیقی سنتی ایرانی
  • آواز و صداسازی
  • درباره الهام موزیک
    • درباره ما
    • تماس با ما
  • منابع و رسانه
    • بلاگ
    • رویدادها و کنسرت‌ها
    • منابع و رسانه
تفاوت ساز تنبور و دوتار

تفاوت ساز دوتار و تنبور


 

ساز دوتار و ساز تنبور از جمله سازهای زهی و بسیار محبوبی است که به لحاظ ظاهری دارای شباهت هایی می باشند.همین موضوع تشخیص این دو ساز از یکدیگر را کمی دشوار می نماید.اما با وجود شباهت ، تفاوت هایی نیز بین این دو ساز وجود دارد که در ادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام به آن پرداخته ایم.برای شناخت تفاوت ساز دوتار و تنبور ادامه این مطلب بخوانید،با ما همراه باشید.

آشنایی با ساز دو تار

دوتار یکی ازسازهای مضرابی موسیقی ایرانی است و همان‌گونه که از نام آن برمی‌آید، دارای دو سیم (تار) است . در هنگام نواختن این ساز، معمولاً با ناخن به جای مضراب زخمه می‌زنند. دوتار دارای شکمی گلابی شکل و دسته‌ای نسبتاً دراز است و ۱۷ تا ۲۰ دستان بر دسته آن بسته می‌شود.

برخی از دوتارهای محلی در نواحی مختلف جنوب ایران فاقد دستان است. سطح روی شکم دوتار از جنس چوب است. تعداد سیم‌های این ساز ۲ تا است و به همین علت به آن دوتار می‌گوند و تارهای آن به فاصله‌های مختلف کوک می‌شوند.

ساز دوتار

ساختمان ساز

دوتار دارای کاسه‌ای گلابی‌شکل و دسته‌ای نسبتاً دراز و دو رشته سیم (تار) است. طول دستهٔ آن حدود ۶۰ سانتی‌متر و کل ساز حدود یک متر است.قسمت گلابی‌شکل این ساز از چوب درخت شاه‌توت و دستهٔ آن از چوب زردآلو یا درخت گردو ساخته می‌شود. در قدیم به جای سیم از ابریشم استفاده می‌شد.

آشنایی با ساز تنبور

تنبور را که  بعضا تنبوره نیز می گویند یکی از سازهای زهی است  که دارای شکمی شبیه به نصفه گلابی و دسته ای دراز است که از ۱۳ الی ۱۴ پرده تشکیل و ۲ الی ۳ سیم دارد.

در رپرتوار موسیقی تنبور حدود ۷۲ مقام وجود دارد که ۱۶ مقام آنها مربوط به مقام‌های مجلسی و ۵۶ مقام نیز مربوط به مقام‌های حقانی یا کلام است. پایه و اساس موسیقی تنبور همانند موسیقی کلاسیک ایرانی بدیهه سرایی است.

ساز تنبور

جنس کاسه و صفحهٔ آن از چوب توت و دسته ‌اش از چوب گردو می‌باشد. که در آن سیم‌ها از روی دسته‌ای بلند و کاسه‌ای عبور کرده‌ و با ضربه انگشتان به صدا درمی‌آید این ساز را با پنجه می‌نوازند و این خود دلیلی است بر ارتباط خانوادگی تنبور و دوتار محلی و سه‌تار که آنها نیز با انگشت(ناخن) به صدا درمی‌آیند.

مقایسه ظاهری و تفاوت ساز دوتار و تنبور

دوتار و تنبور هر دو دارای کاسه ای گلابی شکل می باشند، جنس این کاسه ها از چوب درخت توت است. ساز دوتار مانند تنبور دارای دسته ای بلند است که جنس آن از چوب گردو یا زردآلو می باشد. طول دسته دوتار حدود ۶۰ و مجموعاً تمام ساز حدود یک متر است. دوتار دارای دسته‌ای نسبتاً دراز است و ۱۷ تا ۲۰ دستان بر دسته آن بسته می‌شود. برخی از دوتارهای محلی در نواحی مختلف جنوب ایران فاقد دستان است.
ساز دوتار دارای دو سیم است اما ساز تنبور سه سیم دارد ، چون بعدها یک سیم هم به آن اضافه شد. در زمان های قدیم به جای این سیم ها از ابریشم استفاده می شد که بعدها سیم های فلزی جایگزین ابریشم شدند. طول تنبور بین ۷۰ تا ۸۰ سانتیمتر و دارای سه سیم است، یکی واخوان و دو سیم اصلی. دوتار دارای دو گوشی است اما تنبور در حال حاضر دارای سه گوشی می باشد. بقیه اجزای دوتار و تنبور سیم گیر، خرک و شیطانک می باشند.

بررسی نحوه نواختن

ساز دوتار مانند تنبور معمولا با مضراب نواخته نمی شود و با ناخن به آن زخمه می زنند. نوع نواختن دوتار در نواحی مختلف متفاوت است اما در بیشتر نواحی با انگشت سبابه به همراه انگشت شست صورت می گیرد. در تنبور، نواختن با چهارانگشت دست راست بدون استفاده از انگشت شست، صورت می گیرد.

کوک کردن دوتار و تنبور

دوتار را در فاصله ی چهار یا پنج کوک می کنند که روش کوک کردن آن در مناطق مختلف باهم فرق دارد. به عنوان مثال،  کوک کردن دوتار ترکمن صحرا، کتول، شرق مازندران و نیز شرق و شمال خراسان به این صورت است که سیم اول لا و سیم دوم می می باشد.

تنبور هم به شکل های مختلفی کوک می شود. دو سیم اول تنبور که سیم دو نامیده می شوند، بر اساس دیاپازون لا و سیم سوم که سیم سل است و به سیم اخوان نیز معروف می باشد، با فاصله ی چهارم و یا پنجم درست پایین تر از سیم دو کوک می شود.

از برجسته ترین نوازندگان ساز دوتار می توان به حاج قربان سلیمانی ( که عکس او در بالا آورده شده است)، استاد غلامعلی پورعطایی و حاج عثمان محمد پرست اشاره کرد.

از نوازندگان تنبور هم می توان به سید خلیل عالی نژاد ، درویش امِیر حیاتی و… اشاره کرد.

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای شروع، مشاوره بگیرید!

برای آشنایی بیشتر با اساتید، سبک‌های آموزشی و سازها، می‌توانید با تعیین وقت قبلی از یک جلسه مشاوره رایگان در آموزشگاه الهام استفاده کنید.

درخواست مشاوره

۰۲۱۷۷۱۹۸۴۵۲

۰۲۱۷۷۸۹۳۷۳۲

۰۹۰۲۲۸۴۸۴۵۲

بزرگراه رسالت، آیت شمالی، ضلع شمال شرقی چهارراه سرسبز، پلاک ۷۶۵

اساتید

سازهای کلاسیک

سازهای ایرانی

آواز و صداسازی

موسیقی کودک

دوره‌های آموزشی

موسیقی کودک

آواز

سازهای جهانی

سازهای ایرانی

رسانه و رویداد

رسانه‌ها

بلاگ

رویدادها و کنسرت‌ها

درباره الهام موزیک

درباره ما

تماس با ما

۰۲۱۷۷۱۹۸۴۵۲

۰۲۱۷۷۸۹۳۷۳۲

۰۹۰۲۲۸۴۸۴۵۲

بزرگراه رسالت، آیت شمالی، ضلع شمال شرقی چهارراه سرسبز، پلاک ۷۶۵

نقشه گوگل

مسیریاب ویز

برگشت به بالا
برگشت به بالا

کلیه حقوق محفوظ است (۱۳۸۴-۱۴۰۲) - وبسایت رسمی آموزشگاه موسیقی الهام، بهترین آموزشگاه موسیقی شرق تهران - آموزشگاه موسیقی الهام با بیش از پانزده سال تجربه، به عنوان بهترین آموزشگاه موسیقی شرق تهران با همکاری مجرب‌ترین اساتید موسیقی کشور در حال خدمت رسانی به هزاران هنرجو از سراسر تهران می باشد. تمرکز آموزشگاه موسیقی الهام بر آموزش موسیقی کودکان باعث شده است که این آموزشگاه به عنوان یکی از برترین آموزشگاه‌های موسیقی مخصوص کودکان در سطح کشور مطرح شود.

  • اساتید
  • موسیقی کودک
  • سازهای جهانی
  • موسیقی سنتی ایرانی
  • آواز و صداسازی
  • درباره الهام موزیک
    • درباره ما
    • تماس با ما
  • منابع و رسانه
    • بلاگ
    • رویدادها و کنسرت‌ها
    • منابع و رسانه