راگا در موسیقی کلاسیک هندی، یک مفهوم مهم است که هم از نظر تئوری، هم از نظر عرفانی اهمیت فراوانی دارد. در موسیقی هندی هزاران راگا وجود دارد که اغلب از چند صد تای آنها استفاده میشود و ۳۰ تای آنها رایج است. اگر میخواهید درباره راگا بیشتر بدانید، در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با ما همراه باشید.
تعریف راگا در موسیقی
راگا (Raga) در در زبان سانسکریت به معنای رنگآمیزی است؛ اما در موسیقی یک چهارچوب ملودیک برای بداههنوازی و ساخت قطعات موسیقی هندی است. این مفهوم از مجموعهای از ساختارهای ملودیک با موتیفهای موسیقی تشکیل میشود و دستورالعملهایی برای بداههنوازی ارائه میدهد.
راگا از برخی جهات شبیه یک گام است؛ البته با این تفاوت که بعضی از راگاها در حرکتهای بالا رونده و پایین رونده متفاوت هستند. نوازنده باید در چهارچوب توالی نتهای یک راگا و درجات و قوانین آن، بداههنوازی کند.
راگاها حداقل ۵ نت و حداکثر ۷ نت دارند و گستره آنها نیز متفاوت است. در برخی راگاها نوازنده میتواند بیش از یک ساعت بداههنوازی کند؛ اما در برخی دیگر فقط میتواند چند موتیف بنوازد.
در موسیقی سنتی هند راگاها یک شخصیت ملودیک منحصر به فرد دارند و حس و فضای متفاوت ایجاد میکنند و وسیله ای برای برانگیختن احساسات شنونده هستند. برخی از راگاها نیز با زمان، روز یا فصل خاصی از سال مرتبط هستند؛ مثلا برخی از آنها مخصوص فصل بارش است.
تاریخچه راگا در موسیقی هند
راگا جزئی از فرهنگ هندوئیسم محسوب میشود. به اعتقاد هندوها موسیقی راهی برای جستوجوی معنوی برای رهایی است؛ همچنین راگاها اختراع نمیشوند و فقط توسط هنرمندان کشف میشوند.
هندوها یک راگا را تجلی الهی و یک خدا یا الهه با شخصیت پیچیده تصور میکردند. در متن سانسکریت اوایل قرن سیزدهم به قلم سارنگادوا (Sarngadeva) نیز به ۲۵۳ راگا اشاره شده است. این یکی از قدیمیترین آثار مربوط به راگا و ریشه وجودی آنها است.