برای آنکه گیتار شما طنین زیبایی داشته باشد، باید در نگه داری آن دقت نمایید و مانند هر وسیله ای به اجزای آن رسیدگی نمایید. یکی از کارهای مهم که دارندگان ساز گیتار باید انجام دهند، رگلاژ گیتار می باشد. در ادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با رگلاژ گیتار بیشترآشنا شوید.
ساز گیتار
گیتارنوعی ساز زهی است که با پیک یا انگشت نواخته میشود و از این جهت که سیم‌های آن در اثر ارتعاش تولید صدا می‌کنند، به سازهای گروه زهی تعلق دارد. این نوع گیتار شش سیم دارد و این ساز علاوه برداشتن قدمت تاریخی قابل توجه (چه از لحاظ ساختار آن و چه از لحاظ تکنیک‌های نوازندگی) توانسته‌است هم‌گام با تحولات موسیقی غرب پیشرفت چشمگیری داشته باشد؛ که در نتیجه گونه‌های متفاوتی از آن به وجود آمده و هم‌اکنون جایگاه ویژه‌ای در موسیقی جهان دارد.
رگلاژ گیتار
تنظیم گیتار (Guitar Setup) یکی از مهم‌ترین فرآیندها در نگهداری مناسب از این ساز است. در ایران به این تنظیمات، رگلاژ گیتار نیز می‌گویند. تنظیم گیتار کار دشواری نیست و اگر آن را به خوبی یاد بگیرید، تجربه‌ی بسیار بهتری از نوازندگی کسب خواهید کرد.
طول عمر سیم مشخص بوده و بعد از گذشت زمان مشخص ( در بیشتر موارد شش ماه) خاصیت فنری آن از بین رفته و نوازندگی را دشوار می کند ، همچنین علاوه بر اینکه موجب خوردگی فرت ها میشود ،طنین صدای تولید شده را تحت تاثیر قرار می دهد.
با صرف هزینه کم و سرویس و رگلاژ ساز در دوره های مشخص از آسیب هایی چون ترک فرت برد ، ساییدگی فرت ها و ایجاد صدای گز در ساز جلوگیری کنید و از صحت سازتان اطمینان حاصل کرده و از نوازندگی با آن لذت ببرید.
روش رگلاژ گیتار کلاسیک
تنظیم تراسراد (TRUSSROD)
یک گیتار استاندارد و سالم میبایست دارای دسته و فرتبوردی کاملا صاف و بدون انحنا باشد. درگیتارهای کلاسیکی که اخیرا تولید می شود از میله ای به نام تراسراد در درون دسته استفاده می گردد.
تراسراد در واقع به میله ای اطلاق می شود که در درون دسته گیتار و قبل از نصب فرتبورد بر روی آن، نصب شده و به وسیله پیچی که در یک سر آن تعبیه شده می توان با توجه به مقدار مورد نیاز ، در اصطلاح تاب دسته را برطرف نمود.
تنظیم زاویه نک در رگلاژ گیتار کلاسیک
در حالت ایده آل، نک باید با زاویه بسیار جزئی بر روی بدنه گیتارنصب شود، بدون هیچگونه تنش در سیم ها، باید نک را کمی به سمت پایین زاویه دهید تا بخش بالای فرت برد در همان صفحه بدنه گیتار باشد. همراه با یک لبه در برابر بدنه گیتار، نک باید کوتاه باشد تا تاپ فرت برد در راستای لبه قبل از نات قرار گیرد.
اگر زاویه نک گیتار به درستی تعیین شود، صفحه فرت برد باید از بالای بریج عبور کند.
رگلاژ نات گیتار کلاسیک
پس از رفع هرگونه مشکل در رابطه با truss rod و زاویه نک میتوانید اکشن گیتار را در نات تنظیم کنید. این کار با فشار دادن هر سیم به سمت پایین بعد از فرت دوم و بررسی اکشن اولین فرت بالا انجام می شود.
اکشن گیتار خود را توسط شیار های با یک سوزن باریک پایین آورید. پس از تنظیم نات، توصیه می کنیم با مقداری روغن شیار ها را روغن کاری کنید. این کار وقتی سیم ها تیون (کوک) هستند مانع از پایین آمدن بیش از حد نات می شود.
تنظیم سدل
ارتفاع سدل عامل اصلی تعیین اکشن گیتار به حساب می آید. تنها پس از اتمام تمامی مراحل بالا، کار خود با سدل را شروع کنید. سدل با از بین بردن مواد به همراه سنباده و یک بلوک ماسه ای تنظیم می شود. تاپ گیتار باید کمی محصور یا کانتور شده باشد تا باریکترین سیم ها کمی پایینتر قرار گیرند. اکشن کلی گیتار بر اساس روفرنس متفاوت می باشند اما اکشن ۱۶/۳ اینچ بالای ۱۲ امین فرت بعنوان یک قاعده عمومی شناخته می شود.
چه زمانی باید گیتار خود را رگلاژ کنیم؟
در پایین به چند قاعده کلی درباره زمان مناسب برای مراجعه بابت رگلاژ اشاره می‌کنیم:
- زمانی که از آخرین رگلاژ ساز حداکثر یک سال گذشته باشد.
- زمانی که به‌تازگی گیتاری را خریداری کرده‌اید و می‌خواهید مناسب با سلیقه شما رگلاژ شود.
- وقتی یک گیتار دست دوم خریداری کرده‌اید و نمی‌دانید آخرین بار چه زمانی رگلاژ شده است.
- وقتی به علت فاصله زیاد سیم‌ها از صفحه انگشت‌گذاری، نواختن با ساز دشوارتر شده باشد.
- هنگامی که برخی از نت‌ها دچار گز شوند یا اصلاً صدا ندهند.
- وقتی اینتونیشن ساز به هم خورده باشد (یعنی دو نت بر روی یک سیم که اکتاو یکدیگر هستند، هر دو کوک نباشند).
- وقتی آسیب قابل رؤیتی به ساز وارد شده باشد.
- زمانی که در هنگام ساز زدن، لبه‌های تیز میله‌های فرت یا نات برای شما ناراحتی ایجاد کنند.
- وقتی گیتار کوک خود را حفظ نکند.
- وقتی یکی از سیم‌ها در نقطه‌ای به‌خصوص به‌طور مکرر پاره شود؛ مثلاً اگر سیم گیتار مرتباً در نزدیکی بریج یا در نزدیکی نات پاره شود.
