ساز تیمپانی از خانواده سازهای کوبه‌ای است و نوعی طبل نیم‌کره‌ای محسوب می‌شود. این ساز از یک کاسه بزرگ مسی و یک رویه حیوانی یا پلاستیکی تشکیل شده است. این طبل برای اولین بار در قرن ۱۷ همراه با ترومپت به عنوان اولین طبل در ارکستر سمفونی نواخته شد؛ همچنین از اواسط قرن ۱۹ کاملا در ارکسترهای سمفونیک رواج یافت. در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، قصد داریم تمام جزئیات را درباره این ساز کوبه‌ای به شما آموزش دهیم.
ساختار ساز تیمپانی
تیمپانی یک پوسته دارد که روی یک کاسه مسی کشیده شده است؛ البته در مدل‌های ارزان‌تر جنس کاسه می‌تواند فایبرگلاسی یا آلمینیومی هم باشد. پوست این ساز نیز می‌توانید از پوست حیوانات مخصوصا گوساله و بز یا پلاستیک ساخته شود. هر کدام از این پوست‌ها، مزایای خودشان را دارند. پوست پلاستیکی به صرفه، با دوام و نسبت به آب و هوا مقاوم است. پوست حیوانی نیز صدای گرم‌تری را تولید می‌کند. معمولا اندازه پوست مورد نیاز برای هر تیمپانی، پنج سانتی‌متر از کاسه آن بیشتر است؛ مثلا برای یک تیمپانی ۵۸ سانتی‌متری، احتمالا ۶۴ سانتی‌متر پوست نیاز است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ساز تیمپانی، این است که کوک‌پذیر است؛ زیرا کشش پوست آن قابلیت تغییر دارد. نوازنده می‌تواند از طریق شل و سفت کردن ۶ تا ۸ میله کششی، کشش پوست ساز را تنظیم کند. ناگفته نماند که فرآیند کوک کردن دستی تیمپانی با میله‌ها، بسیار زمان‌بر است؛ به همین دلیل در قرن ۱۹ سیستم‌های مکانیکی برای تغییر یک‌باره کشش پوست ابداع شد. معمولا به تیمپانی‌‌هایی که از این سیستم استفاده می‌کنند، تیمپانی ماشینی می‌گویند. یک نوع دیگر از تیمپانی به نام تیمپانی پدالی هم وجود دارد که رایج‌تر است و از طریق پدال، کشش پوست را تغییر می‌دهد. سایزهای تیمپانی نیز متفاوت است و قطر آنها می‌تواند بین ۳۰ تا ۸۰ سانتی‌متر باشد.
ساختار چوب تیمپانی
ساز تیمپانی با یک جفت چوب یا پتک مخصوص خودش نواخته می‌شود. بدنه اصلی این چوب‌ها از چوب سخت یا بامبو ساخته می‌شود؛ اما گاهی نیز از آلمینیوم یا فیبر کربن برای ساخت آنها استفاده می‌کنند. سر چوب‌ها نیز از جنس نمد فشرده، چوب پنبه و چرم است. جالب است بدانید اغلب تیمپانیست‌ها چوب‌هایی با سطح‌ها، اندازه‌ها و جنس‌های متفاوت دارند و بر اساس ماهیت هر قطعه موسیقی، یک چوب را انتخاب می‌کنند.
مجموعه استاندارد تیمپانی
یک مجموعه استاندارد تیمپانی از چهار طبل تشکیل می‌شود که قطرهای متفاوتی دارند:
- ۸۱ سانتی متر
- ۷۴ سانتی متر
- ۶۶ سانتی متر
- ۵۸ سانتی متر
گسترده صدایی این مجموعه تقریباً از D2 تا A3 است. ترتیب چینش آنها نیز به گونه‌ای است که به صورت یک قوس در اطراف نوازنده نصب می‌شوند.
