آشنایی با قدیمی ترین ابزار موسیقی ، ساز چنگ
ساز های زیادی وجود دارد که شاید برای شناخت همه آن ها مدت ها زمان لازم باشد.اما بعضی از ساز ها به علت نوع و یا آوایی که دارند نسبت به سایر ساز ها شناخته شده تر هستند.یکی از این ساز
ها که در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام قصدداریم به شما معرفی نماییم ، ساز چنگ می باشد.
چنگ یا به انگلیسی هارپ (Harp) ،گونه ای ساز زهی باستانی است و از مشهورترین سازهای ایران باستان به شمار می آید. به زبان ساده، چنگ، سازی زهی زخمهای است به شکل مثلث، که تارها یا
سیمهای آن بر صفحه صدا به صورت عمودی قرار گرفتهاند.
این شکل قرارگیری سیم ها نسبت به صفحه صدا، عمده ترین تفاوتی است که ساز چنگ با سازهای دیگری مثل ویولن، گیتار، قانون و اتو هارپ (چنگ خودکار) دارد. در سازهای اخیر، تارها موازی با صفحه
صدا یا حفره صدا قرار میگیرند.
اگرچه ساز چنگ یا هارپ در شکل، اندازه و وزنهای متفاوت ساخته میشود، اما همگی انواع آن شامل سه قسمت اصلی هستند: گردن، صفحه صدا یا جعبه صدا و تارها (زهها / سیمها). زههای چنگ
ممکن است از جنس روده، سیم یا نایلون باشند.
آشنایی با قدیمی ترین ابزار موسیقی ، ساز چنگساختار ساز هارپ یا چنگ
ساز هارپ به صورت مثلثی و از قدیم الایام از چوب ساخته میشد. در گذشته، جنس سیمهای این ساز از روده بود اما امروزه از نایلون یا فلز ساخته میشود. قسمت بالای ساز گردن ساز نامیده میشود؛
یعنی جایی که سیمها به چوب متصل شدهاند.
سیمها را میتوان از این ناحیه کوک یا تنظیم کرد. به ضلع پایین ساز، sounding board یا بورد ایجاد صدا گفته میشود. بلندترین ضلع مثلث، ستون نام دارد. در هارپ ها یا چنگهای مدرن امروزی،
پدالهایی نیز در قسمت پایین ساز تعبیه شده است.
تاریخچه چنگ
این ساز از یک سو قدیمیترین ابزار موسیقی است که تاکنون شناخته شده است و از سوی دیگر با تولید چنگ الکتریکی (الکتریک هارپ) میتوان آن را در زمره جدیدترین سازها هم به حساب آورد.
چنگ در طول تاریخ، فراز و نشیبهای بسیاری از سر گذرانده است و با این حال، جایگاهی منحصربهفرد در تاریخ موسیقی دارد.
سیم چنگ
سیمهای چنگ غالبا از روده گوسفند و در اصوات بم از جنس فولاد ساخته شدهاند. هر سیم یک صدای موسیقایی ایجاد میکند و همگی به موازات ستون ساز قرار گرفتهاند.
هرهفت سیم پیدرپی، به رنگهای متفاوت ساخته شده و در هفت سیم بعد همین رنگآمیزی عینا تکرار میشود. سیمها به فواصل دیاتونیک کوک میشوند.
مجموعه هفت سیم از سیمهای هارپ در حالت طبیعی خود نتهای «دو بمل»، «ر بمل»، «می بمل»، «فا بمل»، «سل بمل»، «لا بمل»، «سی بمل» را حاصل میکنند.
بدین ترتیب همه «دو بمل»ها همرنگ، تمام «ر بمل»ها نیز همرنگ هستند و به همینترتیب سایر سیمها هم رنگآمیزی یکسانی دارند. نت دو همیشه با رنگ قرمز و نت فا با رنگ آبی یا سیاه و سایر
نتها با رنگ سفید مشخص میشوند.
