ساز گیتار از سازهای محبوب در بین افراد علاقمند به موسیقی می باشد.یکی از دلایل این محبوبیت تنوع بسیار زیاد این ساز در نوع و سبک اجرا می باشد. شاید تا به حال با گیتار های کوچکی که فقط ۴ سیم تار دارند مواجه شده باشید.گیتارهایی که در اکثر فروشگاه های موسیقی به رنگ های بسیار زیبا وجود دارند. این گیتارهای کوچک را یوکللی یا در زبان فارسی اوکله له می نامند. در این بخش از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با ساز یوکللی یا همان گیتار کوچک بیشتر آشنا شوید.
معرفی ساز یوکللی ( گیتار کوچک )
یوکللی ( گیتار کوچک ) که در زبان انگلیسی Ukulele نامیده می شود،از واژه هاوائیایی (oo-koo-leh-leh) گرفته شده است.این ساز، یک ساز زهی و زیرمجموعه‌ای از خانواده گیتار است.
خاستگاه یوکللی از سدهٔ ۱۹ و زمانی بود که پس از ورود گیتار توسط پرتغالی‌ها به هاوایی ، مردم هاوایی شکل ویژه‌ای از گیتار را برای خود ساختند. یوکللی در اوایل سده بیستم در ایالات متحده محبوبیت زیادی یافت و از آن جا به دیگر نقاط جهان راه یافت.
سازی برای همه سبک ها
یوکللی یک ساز همه کاره است و در ژانرهای مختلفی مثل جاز، کانتری، پاپ و راک به کار برده می‌شود. همچنین خیلی از نوازندگان خیابانی یوکللی می‌نوازند زیرا حمل آن بسیار راحت است و ابعاد کوچک آن توجه زیادی را به خود جلب می کند.
کوک یوکللی
بهترین ورایج‌ترین کوک یوکللی G4, C4, E4, A4 است. جنس سیم آن می‌تواند فلوئوروکربن، تیتانیوم، نایلون، آهن ویا استیل باشد.
شکل ظاهری یوکللی
این ساز یک ساز چهار سیمه است و از چوب ساخته می‌شود و از نظر ظاهری شبیه به یک گیتار کوچک است.
ساز یوکللی با صدای خاصی که تولید می‌کند در یک آن شنونده را به مناطق استوایی می‌برد. ویژگی‌های منحصر به فرد این ساز مثل اندازه کوچک، وزن کم، یادگیری آسان و ظاهر جذاب باعث شده این ساز در کشورهای مختلف ساز بسیار محبوبی باشد. نوزاندگان یوکللی آهنگ‌های مختلف در سبک‌های متفاوت را با این ساز می‌نوازند.
تاریخچه یوکللی
این ساز با موسیقی هاوایی شناخته می‌شود، جایی که کلمه‌ی یوکللی به معنای پرش کَک است. احتمالا دلیل انتخاب این کلمه حرکت سریع انگشتان نوازنده ساز یوکللی است که مثل پریدن یک حشره است. افسانه‌های مختلف نام یوکللی را اسم مستعار ادوارد ویلیام پرویس یکی از افسران دیوید کالاکائوآ پادشاه هاوایی می‌دانند که به دلیل جسه‌ی کوچک، حرکت‌های خنده‌دار و مهارت در نوازندگی ؛ روی آن گذاشته شده بود.
ساز یوکللی در دهه‌ی ۸۰ قرن ۱۹ یعنی سال‌های ۱۸۸۰ توسعه پیدا کرد. ساخت یوکللی در واقع از سازهای کوچک گیتار مانند پرتغالی مثل ماشتی، کاواکینیو، تیمپل و راخائو الهام گرفته شد. این سازها را مهاجرین پرتغالی که از سرزمین‌های مادیرا و کِیپ وِرد به مردم هاوایی معرفی کردند.
به طور مشخص ۳ مهاجر که شغلشان ساخت کابینت بود به نام‌های منوئل نانز، خوزه دو اسپیریتو سانتو و آگوستو دایا را به عنوان اولین تولید کنندگان یوکللی می‌شناسند. دو هفته پس از پیاده شدن مهاجرین از کشتی مشهور اس‌اس راونسکارگ، روزنامه هاوایی نوشت که «مهاجرینی از سرزمین مادیرای پرتغال اخیرا به اینجا رسیده‌اند و شب‌ها مردم را با کنسرت‌های خیابانی شاد می‌کنند».
کالاکائوآ پادشاه هاواییو هلاقمند به یوکللی
یکی از نکات مهمی که در بررسی تاریخ شکوفایی ساز یوکللی لازم است به آن توجه کرد پشتیبانی پادشاه هاوایی است. کالاکائوآ پادشاه هاوایی یکی از علاقمندان به یوکللی بود و به واسطه‌ی حمایت‌هایی که از این ساز کرد باعث شد که ساز یوکللی جای خود را در موسیقی هاوایی باز کند و در گردهمایی‌های سلطنتی به عنوان یکی از سازها برای اجرا قرار گیرد.
یکی از اولین تولید کنندگان یوکللی در هاوایی کمپانی خانوادگی «کاماکا یوکللی» بود که توسط ساموئل کاماکا راه‌اندازی شد.
ساموئل کاماکا ابتدا کار خود را به صورت کارآموز منوئل نانز یکی از مهاجرین پرتغالی هاوایی شروع کرد. سپس در سال ۱۹۱۶ موفق شد اولین فروشگاه خود را در زیرزمین خانه‌اش با نام «یوکللی کاماکا و محصولات گیتار» راه‌اندازی کند.
سایزها و مدل‌های مختلف یوکللی
یوکللی در سایزها و مدل‌های مختلفی ساخته می‌شود. مهم‌ترین شاخص تعیین سایز یوکللی طول سیم(فاصله‌ی پل تا شیطانک) و طول کلی ساز(از سردسته تا قسمت پایینی بدنه) است. تفاوت مهمی که سایز یوکللی ایجاد می‌کند در وزن ساز و حجم و گرمی صدای تولیدی آن است. به شکل کلی هرچه ساز یوکللی بزرگ‌تر باشد، ساز سنگین‌تر است و البته حجم و گرمی صدای بیشتر و قیمت بالاتری دارد.
سایزهای یوکللی
یوکللی ۴ سایز اصلی دارد:
- سوپرانو
- کنسرت
- تنور
- باریتون
علاوه بر این چهار سایز رایج یوکللی، ۳ سایز دیگر پاکت، باس و کنترباس هم وجود دارد که کمتر رایج است. یوکللی سوپرانو معمولا به عنوان یوکللی استاندارد در هاوایی شناخته می‌شود و بعد از یوکللی پاکت(جیبی) و سوپرانینو، کوچک‌ترین مدل یوکللی است.
ساز یوکللی کنسرت در سال ۱۹۲۰ به عنوان نسخه‌ی ارتقا یافته‌ی سوپرانو ساخته شد که کمی بزرگ‌تر از یوکللی سوپرانو است و صدای بلندتر و گرم‌تری دارد. کمی بعد از کنسرت، مدل یوکللی تنور ساخته شد که حجم و صدای آن از کنسرت هم بیشتر بود. مدل یوکللی باریتون در سال ۱۹۴۰ ساخته شد و یوکللی‌های کنترباس و باس در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ به عنوان مدل‌های جدید این ساز شناخته می‌شود.
