آیا تاریخچه ساخت سرود ای ایران را میدانید؟

تمامی ایرانی ها با شنیدین سرود ای ایران حس وطن دوستانه ای خواهند داشت. اگر چه این سرود، سرود ملی کشور ایران نیست ، اما محبوبیت و معروفیت بالایی دارد. این سرود با الهام از شرایط دوره های سخت در ایران ساخته شده است. در این بخش از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام تاریخچه زیبای خلق این اثر را بخوانید.

تاریخچه ساخت سرود ای ایران

سرود « ای ایران »  نام یکی از مشهورترین سرودهای میهنی وملی گرایانه ایران ؛ ساخته روح الله خالقی است که می‌توان آن را سرود ملی  غیررسمی ایرانیان دانست این سرود به ثبت ملی رسیده‌است.

پیشینهٔ این ترانه به دوران جنگ جهانی دوم در ایران بازمی‌گردد. در سپتامبر ۱۹۴۱ زمانی که متفقین   ایران را اشغال کرده‌ بودند. ایدهٔ این شعراز دیدن وضعیت اسفبار کشور، بخصوص اهتزاز پرچم  متفقین در پادگان استرآباد  به شاعر الهام شد.

روزی حسین گل گلاب در راه ملاقات با اقای خالقی درخیابان شاهد درگیری دو افسر ایرانی و انگلیسی بود که در آن وضع افسر اجنبی به افسر ایرانی که درجه بالاتری نیز نسبت به آن داشت سیلی میزند و سرباز ایرانی به خاطر شرایط وقت که ایران در اشغال متفقین بود هیچ کاری نمی کند. گل گلاب با دیدن این صحنه با چشمانی اشکبار به دیدار خالقی میرود و جریان را بازگو میکند.

او می گوید شعری خواهم گفت تا ایران و روح ایرانی در آن زنده بماند. خالقی نیز می گوید که من اهنگ آن را تنظیم میکنم و بنان که آنجا بود نیز می گوید من هم شعر را خواهم خواند.

سپس گل گلاب همانجا روی تکه کاغذی شروع به کار میکند و پس از چند ساعت شعر اماده می شود و خالقی تنظیم اهنگ آن را طی چند روز بعد اماده می کند. اما درآن زمان به دلیل  وضعیت  وقت کشور تا مدتها اجازه خواندن به آن داده نمی شود.

زمان خلق اثر

سرود «ای ایران» دقیقا در ۲۷ مهر ماه سال ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامی (دانشکده افسری فعلی) و در حضور جمعی از چهره‌های فعال در موسیقی ایران متولد شد.استقبال و تأثیر این سرود باعث شد که وزیر فرهنگ وقت، هیئت نوازندگان را به مرکز پخش صدا دعوت کرد تا صفحه‌ای از آن ضبط و همه روزه ازرادیو تهران  پخش شود.

ویژگی های سرود ای ایران

شعر این سرود را «حسین گل گلاب» استاد دانشگاه تهران سروده بود و ویژگی‌های خاصی داشت:

اول این که تک‌تک واژه‌های به کار رفته در سروده، فارسی است و در هیچ‌یک از ابیات آن کلمه‌ای معرب یاغیر فارسی وجود ندارد. سراسر هر سه بند سرود، سرشار از واژه‌هاى خوش‌تراش فارسى است.

زبان پاکیزه‌اى که هیچ واژه بیگانه در آن راه پیدا نکرده است، و با این همه هیچ واژه‌اى نیز در آن مهجور و ناشناخته نیست و دریافت متن را دشوار نمى‌سازد.

دومین ویژگی سرود «ای ایران» در بافت و ساختار شعر آن است، به‌گونه‌ای که تمامی گروه‌های سنی، از کودک تا بزرگ‌سال می‌توانند آن را اجرا کنند. همین ویژگی سبب شده تا این سرود در تمامی مراکز آموزشی و حتی کودکستان‌ها قابلیت اجرا داشته باشد.

و بالاخره سومین ویژگی‌ای که برای این سرود قائل شده‌اند، فراگیری این سرود به لحاظ امکانات اجرایی است که به هر گروه یا فرد، امکان می‌دهد تا بدون ساز و آلات و ادوات موسیقی نیز بتوان آن را اجرا کنند. سرود ای ایران، به دور از اندیشه بَدان، بعد از گذشت ۷۰ سال همچنان زنده است و خود را بازتولید معنایی می‌کند.

به گزارش ایسنا، فیلم مستند مرز پرگهر که در سال ۱۳۸۹ به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مهندس هومن ظریف (روزنامه‌ نگار، مستند ساز و کارمند روزنامه اطلاعات) تولید شد، به شرح تفصیلی زندگی، اندیشه و آثار دکتر حسین گل‌گلاب می‌پردازد و درباره چگونگی ساخته‌شدن سرود ملی “ای ایران” با بازماندگان آفرینندگان این سرود به بحث می‌نشیند.