سیتار از سازهای زهی زخمه‌ای موسیقی هندی و از خانواده لوت است که دسته‌ای بلند و کشیده و کاسه ای به شکل گلابی دارد.در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با ساز عجیب سی تار آشنا شوید.با ما تا نتهای مطلب همراه باشید.
سیتار از سازهای زهی زخمه‌ای موسیقی هندی
یکی از قدیمی ترین تمدنهای جهان، تمدن هندوستان است که دارای موسیقی و آواهای غنی می باشد. قدمت موسیقی این کشور به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد.
سبک موسیقی کشور هندوستان و کلآ شبه قاره نسبت به کشورهای غربی که به سرعت دستخوش تغییر هستند، کمتر دچار تغییر و تحول شده است. موسیقی دانان هندی به ندرت بدون در نظر گرفتن ریشه اصلی موسیقی کشورشان آهنگ سازی می کنند.
آنها موسیقی را یکی از ابتکارات همیشگی کشور خودشان می دانند که بطور دائمی روی آن کار شده است و خلق مجدد ملودی ها و ریتم ها از هزاران سال پیش تا به امروز ادامه دارد.
سازی از خانواده لوت
سیتار از سازهای زهی زخمه‌ای موسیقی هندی و از خانواده لوت است که دسته‌ای بلند و کشیده و کاسه ای به شکل گلابی دارد. این ساز هفت سیم اصلی و ۱۱ یا ۱۳ سیم تشدید (یا همراه) دارد که در زیر سیم‌های اصلی بسته می‌شود و با مضرابی فلزی نواخته می‌شود ودر شمال هند، پاکستان و بنگلادش رایج است.
سیم‌های اصلی سی تار که وظیفهٔ تولید آواهای نغمه را به‌عهده دارند پس از ضربه خوردن، سیم‌های همراه را به صدا درمی‌آورند. دستان‌های روی دسته این ساز فلزی و کمانی شکل‌اند.
معمولاً طول این ساز ۱.۲ متر طول و یک بدنه کدویی شکل (gourd) دارد، این ساز دارای یک دسته چوبی توخالی، عریض، کشیده، گوشیهای جلویی و کناری و ۲۰ پرده خمیده متحرک است.
سیم‌های این ساز فلزی هستند و معمولاً دارای پنج سیم ملودی، یک یا دو سیم واخوان برای تاکید روی ریتم یا پالس و سیزده سیم کمکی (sympathetic strings) زیر پرده‌ها در دسته که روی نتهای راگا (Raga) (چهارچوب اجرای ملودیک) کوک می‌شوند.
پرده‌های محدب فلزی در طول دسته بسته شده‌اند که به آنها اجازه حرکت تا حد مورد نیاز را می‌دهد. این ساز اغلب یک گورد تشدیدکننده (رزونانسی) زیر انتهای گوشی‌ها در دسته دارد. این امر وزن ساز را را متعادل می‌سازد و هنگامیکه این ساز نواخته نمی‌شود به نگه داشتن ساز کمک می‌کند.
نحوه نواختن سیتار
موسیقی‌دانان غالباً سیتار را در حالت نشسته با زاویه ۴۵ درجه روی ران‌ها نگه می‌دارند. سیم‌ها با یک زخمه سیمی که در انگشت راست پوشیده می‌شود، کنده می‌شوند در حالیکه دست چپ روی سیم‌ها با یک فشار ظریف یا مابین پرده‌ها عمل می‌کند و سیم‌ها به کنار کشیده می‌شوند.
سی تارهای امروزین شش تا هفت سیم نواختنی (که برخی از آن ها بیشتر برای واخوان و نقطه گذاری ریتمی به کارمی روند) و دوازده سیم حساس یا بیشتر دارد؛ برخی از انواع آن دارای یک هم نواساز کوچک کدویی اند که به انتهای بالایی دسته وصل شده است.
سی تار معروف ترین ساز تکنواز کنسرت سنتی به شمار می رود، و معمولاً در این حالت با یک جفت طبلا همراهی می شود؛ این ساز در خارج از هند نیز شناخته شده است.
نوع دیگر سیتار که در هندوستان به آن Mind گفته می شود، قابلیت نواختن گام Minor را دارد که برای نوازندگان Rock Guitar یک رؤیا محسوب می شود. نواختن این گام به نوازندگان سیتار این اجازه را می دهد که به صورت کامل تمام ملودی را بنوازند و نوایی شبیه به گریه انسان را خلق کنند.