دولسیمر چکشی سازی زهی ضربه‌ای است که در فرهنگ‌های مختلف ایران، اروپا و چین رایج است. این ساز با دو چکش چوبی نواخته می‌شود و از نظر ظاهری شبیه سنتور است. اگر می خواهید بیشتر با این ساز آشنا شوید، در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با ما همراه باشید.
ساز دولسیمر چکشی چیست؟
دولسیمر چکشی (hammered dulcimer)، از یک صفحه ذوزنقه‌ای تشکیل شده است که روی آن سیم‌ها کشیده شده‌اند. تعداد سیم‌ها ثابت نیست و به نوع و منطقه ساز بستگی دارد؛ اما اغلب برای هر نت ۲ سیم وجود دارد. در برخی از انواع دولسیمر نیز برای هر نت ۳ یا ۴ سیم وجود دارد.
نوازنده برای نواختن دولسیمر، ساز را در مقابل خودش قرار می‌دهد. در سبک‌های سنتی‌تر نوازنده به طور ضربدری روی زمین می‌نشیند. در سبک‌های مدرن‌تر ساز روی یک پایه چوبی قرار می‌گیرد و نوازنده مقابل آن می‌نشیند یا می‌ایستد. برای نواختن ساز نیز نوازنده دو چکش که شبیه قاشق هستند را در دستانش نگه می‌دارد تا به سیم‌ها ضربه بزند. این چکش‌های چوبی از چوب درختان سخت مثل افرا، گیلاس، پادوک، بلوط و گردو ساخته می‌شوند؛ اما گاهی جنس فلزی و پلاستیکی دارند.
اگر بخواهند صدای ساز تیز باشند، از همان سر چوبی چکش استفاده می‌کنند. اگر بخواهند صدای ساز نرم‌تر شود، سر چکش‌ها را با نوار چسب، چرم یا پارچه می‌پوشانند. این ساز در فرهنگ‌های مختلفی استفاده شده است؛ ازجمله عراق، هند، ایران، آسیای جنوب غربی، چین، کره و بخش‌هایی از آسیای جنوب شرقی، اروپای مرکزی (مجارستان، اسلوونی، رومانی، اسلواکی، لهستان، جمهوری چک، سوئیس، اتریش و باواریا)، بالکان، اروپای شرقی (اوکراین و ساندیناک)، بریتانیا (ولز، آنگلیا شرقی، نورثومبریا) و ایالات متحده.
تاریخچه
ریشه ساز دولسیمر چکشی، به ساز سنتور برمی‌گردد. قدیمی‌ترین شواهد این ساز مربوط به کنده‌کاری های سنگی آشوری و بابلی مربوط به سال ۶۶۹ قبل از میلاد است. این ساز به تدریج وارد نقاط مختلف خاورمیاونه شد و در طول سال‌ها طرح‌‌ها و کوک‌های متنوعی برای آن ارائه شد. دولسیمر چکشی در اروپای غربی نیز برای اولین بار در قرن ۱۵ و در منابع متنی و شمایل نگاری ظاهر شد. در قرون وسطی هم این ساز از طریق جاده ابریشم به اروپا رسید و در انگلستان، فرانسه، ایتالیا، آلمان، هلند و اسپانیا استفاده میشد.
