بسیاری از افراد یادگیری موسیقی را با داشتن استعداد موسیقی هم شرط می دانند.در صورتی که طبق تحقیقیات صورت گرفته استعداد در مسیر یادگیری اگرچه تاثیرگذار است اما لازم نیست. گروهی از دانشمندان معتقدند که استعداد ذاتی است اما گروهی دیگر نیز می گویند استعداد می تواند اکتسابی هم باشد. در ادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام به این موضوع بیشتر پرداخته شده است.لطفا تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا بدانیم برای یادگیری موسیقی باید استعداد آن را داشته باشیم یا خیر؟
برای یادگیری موسیقی باید استعداد آن را داشته باشیم؟
پاسخ به این سوال نیازمند بررسی کلی مفهوم و تحقیقات پیرامون استعداد و اثربخشی آن در یادگیری می باشد که در ادامه مورد بررسی قرار داده ایم.
استعداد چیست ؟
توانایی تشخیص کاربردی بودن اطلاعات که فرد با آن برخورد میکند را استعداد می گویند. فرد با استعداد برای به حداکثر رساندن پتانسیل قدرت فکری، اجتماعی، احساسی یا فیزیکی به نفع خود یا حتی یک گروه به اندازه کافی قادر به دیدن فرصتها و موقعیتهای طلایی در زندگی است.
تعریف استعداد از نگاه محققان
هنوز هم در میان بسیاری از محققان و روانشناسان بزرگ دنیا، اختلاف نظر در مورد این موضوع وجود دارد. برخی میگویند استعداد یک چیز ذاتی است که درون ما وجود دارد و نمیتوان آن را از بین برد یا به وجود آورد.
اما بعضی دیگر میگویند که بله استعداد وجود دارد، اما میتوان اگر استعدادی در وجودمان نبود، آن را در خود به وجود بیاوریم . حال سئوال اصلی این است که :
آیا استعداد ذاتی است یا اکتسابی؟
وجود استعداد، ذاتی است، ولی کشف و پرورش آن اکتسابی است.
می توان گفت استعداد توانایى و توانمندى طبیعى است که میزان و کمیت آن در هر فردى تا فردى دیگر متفاوت است و یکسان نیست. علاوه بر آن، کیفیّت و چگونگى استعداد افراد نیز مختلف است و این موضوعى است که به روشنى مىتوانید در بین افراد مشاهده کنید.
یکى در زمینه جسمانى از توانایى خوبى برخوردار است دیگر در زمینه فکرى و عملى و فرد سوم در زمینه دیگر و همین افراد میزان توانایىشان نیز کم و زیاد است. اما کشف استعدادهاى درونى افراد نیازمند دانش و تجربه کافى است.
هر چند بعضى استعدادها را مىتوان به سادگى شناخت ولى از آنجا که بعضى استعدادها و میزان آن در افراد نهفته است و هنوز شکوفا نشده و زمینه ظهور آن فراهم نشده و چه بسا خود فرد نیز از آن اطلاعى ندارد، اینگونه استعدادها را باید با ابزارها و آزمونهاى مختلف روانشناختى و استفاده از تجارب افراد متخصّص بدست آورد و شناخت.
راه دوم شناخت استعداد درونى گزارش افراد درباره توانایىهاى گذشته خویش و موفقیت هایى که در زمینه خاصى بدست آورده، مى باشد.
نقش استعداد در فراگیری موسیقی
بر اساس دادههای مطالعاتی، استعداد یادگیری موسیقی به عوامل مختلفی بستگی دارد. محیط زندگی، میزان تمرینات و حتی ژنتیک از جمله مواردی هستند که در این دادهها به عنوان عوامل موثر بر روی یادگیری موسیقی به آنها اشاره شده است.
البته که انتخاب آموزشگاه موسیقی خوب و اساتید با تجربه نیز از جمله عواملی است که موجب شکوفایی استعداد در افراد میشود.
آیا ژنها روی استعداد یادگیری موسیقی تاثیر دارند؟
ژنها تا حدودی مسئول میزان خلاقیت ذهنی ما هستند. البته که خلاقیت میتواند نتیجه محیطی باشد که در آن رشد کردهاید؛ اما در این بین نباید از نقش ژنهایی که به ارث بردهاید غافل شوید.
یک مطالعه جدید ثابت کرده است که به طور متوسط، ۳۰ درصد از خلاقیت یک نوازنده (منظور خلاقیت مرتبط با آهنگسازی و نوازندگی است.) به ژنهایی که به ارث برده است مربوط میشود. با این حساب، اکنون میتوانیم با اطمینان بگوییم که ژنهای خلاق، مشروعیت دارند.
۷۰ درصد را فراموش نکنید
خبر خوب این است که حتی اگر ژن خلاقیت نداشته باشیم باز هم ۷۰ درصد استعدادمان در یادگیری موسیقی به میزان تلاش و تمرینات خودمان بستگی دارد.
چیز دیگری که این تحقیق کشف کرد این است که ژنهای خاص از مسیرهای خاص بیولوژیکی برای تاثیرگذاری بر روی مهارت یادگیری موسیقی استفاده میکنند به همین دلیل هم هست که برخی از افراد میتوانند به سرعت یک قطعه جدید موسیقی را یاد بگیرند؛ اما برخی باید ساعتها وقت صرف کنند تا چند نت را بیاموزند.با این حال محدودیتهایی نیز در این مطالعه وجود دارد.
بعضی از افراد با پتانسیل و استعداد بیشتری به دنیا میآیند، اما بدون تمرین استعدادشان به نتیجه نمیرسد. استعداد یادگیری موسیقی نمونه خوبی برای پاسخ دادن به این سوال است.
به عنوان مثال مطالعهای که بر روی نوازندگان بریتانیایی انجام شد نشان داد که نوازندگان برتر، بیشتر از نوازندگان عادی تمرین میکنند اما سریعتر از آنها نیز مهارتهای خود را بهبود میدهند.
یک تئوری در این زمینه وجود دارد که میگوید برای تبدیل شدن به یک متخصص باید ۱۰ هزار ساعت تمرین کنید. اما اگر از نظر ژنتیکی استعدادِ لازم را داشته باشید، مطمئنا زودتر از سایرین به نتیجه میرسید.
نتیجه :
با توجه به موارد فوق به نظرمی رسد که حتی اگرفردی استعداد موسیقی نداشته باشد می تواند یک موسیقی دان ؛ یک نوازنده ویا حتی یک خواننده مطرح باشد. البته برای رسیدن به این هدف ضرورت دارد که تمرینات بیشتری با چاشنی علاقه و استمرار در تمرینات را سرلوحه تلاش خود نماید .