موسیقی و تاثیر آن بر ترشح دوپامین در مغز

همیشه از مزایای بسیار زیاد موسیقی بر بدن و مغز صحبت شده است.یکی از دلایل مهم این تاثیر، ترشح دوپامین در مغز در هنگام گوش دادن به موسیقی است.در این بخش از وبلاگ آموزشگاه موسقی الهام در این باره بیشتر بخوانید.

موسیقی و تاثیر آن بر ترشح دوپامین در مغز

موسیقی به شیوه‌های متعددی بر مغز و بدن تأثیر می‌گذارد. هنگام گوش دادن موسیقی ممکن است پا یا دست هاتان طبق ریتم موزیک شروع به حرکت کنند. گاهی اوقات گردن، سر و شانه‌های تان نیز با این ریتم هماهنگ می‌شود. همانگونه که موسیقی بدن شما را به حرکت در می‌آورد، مغز شما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

موسیقی ازنظر شیمیایی در روند ترشحات هورمون‌های مغزی تأثیر می‌گذارد. گوش دادن به موسیقی سطح هورمون «دوپامین» در انتقال‌دهنده‌های عصبی را افزایش می‌دهد.

دوپامین پیام‌رسان شیمیایی مهمی در مغز است که قابلیت‌های زیادی دارد. این هورمون در بخش‌های پاداش دادن، انگیزه دادن، حافظه، توجه و حتی مدیریت حرکت بدن نقش دارد.

وقتی دُز بالایی از دوپامین در بدن ترشح می‌شود، با ایجاد احساس لذت و پاداش موجب می‌شود تا شما رفتار خاصی را تکرار کنید. درمقابل، سطح پایین دوپامین باعث کاهش انگیزه و اشتیاق می‌شود. عموما سطح دوپامین توسط سیستم عصبی کنترل می‌شود، اما می‌توان برای افزایش طبیعی سطح دوپامین دست به اقداماتی زد

دوپامین چیست؟

دوپامین  (Dopamine)  : ترکیبی آلی از خانواده کاتکولامین‌ها و فنتیل‌امین‌هاست که نقش حیاتی در بدن و مغز دارد. دوپامین از پیش‌سازهایش در مغز و کلیه سنتز می‌شود، دوپامین همچنین در بیشتر گیاهان و جانوران سنتز می‌شود.

دوپامین در مغز نقش پیامرسان عصبی و در خون نقش هورمونی دارد، دوپامین به صورت عمده در وزیکول‌های نورون‌های دوپامینرژیک و همچنین در غدد آدرنال ذخیره می‌شود.

در مغز چندین مسیر دوپامینی وجود دارد که مسیر‌های دوپامینرژک نامیده می‌شوند، دوپامین مهم‌ترین نقش را در ایجاد لذت و پاداش دارد، افزایش دوپامین در مناطقی خاص از مغز که به مرکز پاداش معروف‌اند حس سرخوشی (پاداش) در فرد ایجاد می‌کند به همین دلیل دارو‌های دوپامینرژیک به صورت عمده مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند.

کنترل دستگاه حرکتی

دوپامین همچنین در کنترل دستگاه حرکتی نقش دارد به‌ طوری با از بین رفتن نورن‌های دوپامینرژیک علائم بیماری پارکینسون پدید می‌آیند.

از کارکرد‌های دیگر دوپامین در مغز کنترل و تنظیم ترشح هورمون‌هاست. دوپامین از طریق تحریک گیرنده دوپامینی ترشح پرولاکتین را کاهش می‌دهد و از این طریق بر تولید شیر نیز اثرگذار است.

دانشمندان در تازه ترین تحقیقات خود دریافته اند که موسیقی موجب احساس بهتر در روح و روان افراد می شود و این احساس به تعادل و هماهنگی مغز و سایر اندامهای بدن کمک می کند.

این گروه تحقیقاتی در دانشگاه مگ گیل دریافته اند که موسیقی در تمام ابعاد روح و جسم تاثیر گذار است و در بسیاری موارد مانند مواد مصنوعی و مخدر با تحریک مغز موجب شادی بیشتر در افراد می شود .

موسیقی تاثیرات شیمیایی گوناگونی در بدن دارد

بنابرهمین گزارش ، محققان با تحریکات موسیقایی کشف کردند که موسیقی تاثیرات شیمیایی گوناگونی در بدن دارد و به همین دلیل با تاثیر بر اعصاب مهم به متعادل کردن سطوح هورمون های شادی مغز کمک می کنند.

لازم به ذکر است که این هورمون در هنگام مصرف مواد مخدر و شادی آور نیز ترشح می شود اما نکته جالب اینکه اثبات شده  برخلاف مواد مخدر که اثرات مخرب جانبی زیادی دارد، موسیقی هیچ عارضه ای برای انسان ندارد.

حتی تایید شده که موسیقی تاثیرات عمیقی در هماهنگ سازی عملکرد بدن از جمله در عروق قلبی، تنفس و فعالیت های ذهنی برجای می گذارد و تمام این موارد و هماهنگی ها نهایتا منجر به سلامت بیشتر در افراد می شود.

در جریان یک آزمایش به سال ۲۰۱۱ پژوهشگران دانشگاه مک‌گیل قطعاتی از موسیقی را پخش کردند که داوطلبین آن‌ها را به خاطر کیفیت خاص‌شان در شوربخشی و ایجاد لذت برگزیده بودند.

سپس با استفاده از اسکن‌های PET و fMRI عکس‌هایی از مغز آن افراد گرفته شد. مغز آنها به خوبی با ضرب‌آهنگ موسیقی هماهنگ بود: در حالی که هر قطعه به سمت اوج خود می‌رفت، ترشح دوپامین نیز در هسته دم دار  مغز آن افراد افزایش می‌یافت؛ این بخش از مغز با انگیختگی مرتبط است.

ترشح هورمون اوکسی‌توسین

در کنار دوپامین، موسیقی ترشح هورمون «اوکسی‌توسین» را در مغز شما تقویت می‌کند هورمون اوکسی‌توسین بانام هورمون اعتماد یا عشق شناخته می‌شود.

تحقیقات و مدارک نشان می‌دهد دوستداران موسیقی معمولاً روحیه‌ای سخاوتمندانه‌تر دارند و بسیار راحت‌تر از کسانی که تمایلی به موسیقی ندارند به دیگران اعتماد می‌کنند. موسیقی همچنین می‌تواند کمک کند تا در شرایطی که تحت‌فشارهای سنگین قرار داریم عملکرد بهتری از خود نشان دهیم.