اگر بخواهیم به یکی از اتفاق های زیبای موسیقی در ایران اشاره نماییم، قطعا می توانیم شهریور ۹۷ را انتخاب نماییم. ۸ شهریور ماه ۱۳۹۷ برای نخستینبار در تاریخ برگزاری موسیقی ارکسترال ایران چوب رهبری ارکستر ملی ایران در دست یک بانوی موسیقیدان ایرانی قرار گرفت ؛ نزهت امیری.در ادامه این مطلب از وبلاگ اموزشگاه موسیقی الهام با نخستین زنی که رهبر ارکستر ایران شد که بود، آشنا شوید.
بیوگرافی نزهت امیری
نزهت امیری در ۲۲ آذر ۱۳۳۹ متولد شد. در کودکی با ساز « ملودیکا » متعلق به برادر بزرگترش با موسیقی آشنا شد و پس از مدتی قطعات موسیقی را از طریق شنیدن با این ساز مینواخت. در ۱۳ سالگی به تهران آمد . اولین معلم موسیقی او، معلم پیانو «میری» بود.
پس از آن به کلاسهای پرویز منصوری راه یافت و سالها از آموزشهای او در زمینه تئوری موسیقی ؛ هارمونی ؛ کنتریوان و ارکستر بهره برد «محمد رضا درویشی» در زمینه فرم و آنالیز و« هوشنگ کامکار » در زمینه سلفژ از دیگر استادان او بودند.
پساز پایان تحصیلات متوسطه، با شروع انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاهها و مراکز موسیقی، از ادامه تحصیل بازماند.
او از سال ۱۳۵۸ یادگیری ساز « سه تار » را نزد « فرخ مظهری » آغاز و پس از آن نزد « حسین علیزاده » پی گرفت و در سال ۱۳۶۸ به دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران راه یافت و دوره کارشناسی موسیقی را نزد استادان موسیقی از جمله « فرهاد فخرالدینی » به پایان رساند.
امیری با پیشنهاد « شریف لطفی » تحصیلات عالی موسیقی خود را پی گرفت و در سال ۱۳۸۲ در مقطع کارشناسی ارشد رشته آهنگسازی از دانشگاه هنرفارغالتحصیل شد. سپس زیرنظرحسین دهلوی به تدریس دروس «تلفیق شعر و موسیقی» وی و همچنین «مبانی و اصول اجرا» و « آواز جمعی » در همانجا مشغول شد.
روزنامه گاردین در سال ۱۳۹۶ در گزارشی از نزهت امیری با عنوان «زن تابوشکن موسیقی ایران» یاد کرد.
اجرای نخستین زن رهبر
اجرای او در تالار وحدت با استقبال بیسابقهای در داخل ایران مواجه شد. روزنامه قانون به بهانه همین حضور با او گفتوگو کرد و عکسش را با تیتر: «حتی به اندازه یک کارگر ساختمانی هم درآمد ندارم» روی صفحه اول برد.
شبکه تلویزیونی «پرستیوی» که برای مخاطبان انگلیسیزبان پخش میشود، اجرای او را پوشش داد ولی محدودیت در مورد شبکههای داخلی تلویزیونی هنوز پابرجاست، چنانچه گروه موسیقی «پالت» یکبار در اعتراض به عدم نمایش سازها در تلویزیون ادای ساز زدن را درآوردند.
او در این سالها تجربه حضور در ارکسترهایی چون ارکستر مضرابی حسین دهلوی و نغمه باران را داشته است. نزهت امیری موسیقیدانی است که سالها عمرش را وقف کار در زمینه آموزش و پژوهش موسیقی کرده است.
او میگوید جای خالی آموزش و برنامهریزی در همه حوزههای موسیقی دیده میشود و به سبب حضور برخی افراد که با موسیقی میانه خوبی نداشته و ندارند، فرهنگسازی در این زمینه صورت نگرفته است. هر چند عدهای از مدیران هم هستند که دلسوزانه برای اعتلای موسیقی و ماندگارشدن آن تلاش میکنند.
از او به عنوان تنها رهبر ارکستر زن ایرانی ساکن ایران و یکی از اولین بانوان ایرانی در زمینه رهبری ارکستر نام برده میشود.
امیری همچنین نخستین زنیاست، که به عنوان رهبر میهمان ارکستر ملی ایران ، این ارکستر را در ۸ شهریور ۱۳۹۷ در تالار وحدت رهبری کرد در این اجرا قطعات کنسرتینو برای سنتور و ارکستر، کنج مناجات، سربداران، بیژن و منیژه، ماهور برای ویولن و ارکستر، سرود گل، هزار دستان، اسمر و رقص دایره توسط نوازندگان ارکستر نواخته می شود.
حضورم تصادفی است
نزهت امیری، حضورش در ارکستر ملی را تصادفی میداند و به میگوید: «تقریبا بهطور تصادفی برای رهبری ارکستر انتخاب شدم. یک روز برای انجام کاری به تالار وحدت رفته بودم که مدیران محترم دفتر موسیقی و بنیاد رودکی که رهبری مرا در سال گذشته دیده بودند، با برخوردی بسیار مسئولانه و قابل تقدیر، پیشنهاد رهبری ارکستر ملی یا سمفونیک را دادند. من ارکستر ملی ایران را انتخاب کردم.
این موسیقیدان یادآور میشود:
در زمینه رهبری ارکستر ملی ایران نخستین زن هستم و تا این زمان هیچ زن دیگری این مسئولیت را بر عهده نداشته است. البته متأسفانه در تاریخ موسیقی ایران ما هرگز رهبر ارکستر زن نداشتهایم.
ایکاش سازوکار بهگونهای بود که زنان و مردان هنرمند زیادی میتوانستند آموزش ببینند و اینکار را انجام دهند. بهطور حتم استعدادهای زیادی وجود دارند و با زمینهسازی آموزشی میتوان در همه زمینههای موسیقی کارهای زیادی انجام داد.
