پیش درآمد ،فُرمی ضربی در موسیقی ایرانی است و از قالب های اصلی آهنگسازی و اجرا در موسیقی کلاسیک ایرانی ،قطعه ای ضربی،موزون،بدون کلام و صرفا سازی است که بطورسنتی آغاز گر اجرای یک برنامه موسیقی کلاسیک ایرانی و معرف فضای کلی دستگاه یا آواز مورد نظر است که قطعه ای آغازین برای یک سمفونی محسوب می شود.
اگر بخواهیم با بیانی ساده آن را توصیف کنیم، می توان گفت پیش درآمد معرفی نامه ایست برای اجرای رسمی یک دستگاه موسیقی و یا اکسترهای سمفونیک.در ادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با ویژگی های پیش درآمد در موسیقی سنتی بیشتر آشنا شوید.
ویژگی های پیش درآمد در موسیقی سنتی چیست؟
پیش در آمد یک قطعه موسیقایی است که از پیش توسط ردیف دانان و متخصصین برای اجرا در مقدمه یک برنامه موسیقی ساخته شده است. همانطور که از نامش پیداست، این قطعه پیش از درآمد اجرا می شود.
اهمیت دیگر پیشدرآمد از آن جهت است که برخلاف دیگر فرمهای رایج موسیقی سنتی ایرانی که در آنها موسیقی نقش همراهی خواننده یا رقاصان را بر عهده دارد، پیشدرآمد مشخصاً روی نوازندگان متمرکز است.
پیشدرآمد گاه با فرمهای موسیقی غربی از جمله روندو و اورتور، و با پیشپرده در تئاتر مقایسه شدهاست. پیشدرآمدها معمولاً تندای آهستهای دارند، و ضربآهنگ آنها دارای دورهای تکرارشونده است.
ضربآهنگهای رایج در پیشدرآمد
ضربآهنگهای رایج در پیشدرآمد عبارتند از ششچهار و شش و هشت آهسته، اگرچه رکنالدین مختاری پیشدرآمدهایی سریعتر در ضربآهنگهای دوضربی نیز ساخت که تدریجاً رواج یافتند. با این که تمرکز پیشدرآمد بر مد اصلی دستگاهی است که بعداً قرار است نواخته شود، اما پردهگردانی به دیگر دستگاهها و آوازها نیز در پیشدرآمد مرسوم است.
پیشدرآمد همیشه قبل از اجرای درآمد دستگاه یا آواز اجرا نمیشود و گاهی پیش از اجرای گوشههای دیگر نیز پیشدرآمدی مخصوص آن گوشه اجرا میشود. علاوه بر پیشدرآمدهای متعددی که توسط درویشخان و رکنالدین خان ساخته شدند، از دیگر آثار معروف در این فرم میتوان به پیشدرآمد اصفهان از مرتضی نیداوود و پیشدرآمد اصفهان از رضا محجوبی اشاره کرد که به ترتیب الهامبخش موسیقی عنوانبندی مجموعههای تلویزیونی هزاردستان و کیف انگلیسی بودهاند.
