شاید شما هم قطعه زیبای چوپان تنها را شنیده باشید و از صدای زیبای آن لذت برده باشید .این صدای زیبا از سازی به نام پن فلوت می باشد. پن فلوت ، زامپونیا یا سازدهنی سرخپوستان نوعی فلوت و از سازهای محلی قوم اینکا در آمریکای جنوبی است.در ادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با ساز پن فلوت بیشتر آشنا شوید.
پن فلوت سازدهنی سرخپوستا
این نوع فلوت از چهار تا هجده لوله ساخته شده است که به طور کلی طول های متفاوتی دارند. این ساز از تعدادی لوله که از بزگترین به کوچکترین کنار هم قرار گرفته تشکیل شده است. یک طرف این لوله ها مسدود است.
پن فلوت را می توان برای تولید صداهای ملودیک به سادگی با دمیدن به صورت افقی از طریق انتهای باز به سمت لبه های داخلی تیز لوله ها نواخت.هر لوله را می توان به عنوان کلید اصلی مورد استفاده قرار داد. با افزایش تنش لب ها و فشار تنفس،نت های موزون تولید می شود. افراد کمی در دنیا سازِ زامپونیا را می نوازند.
در آمریکای جنوبی برای ساختن پن فلوت و کوک کردن نی ها در شدت مناسب صوتی از دانه خشک ذرت یا ریگهای کوچکی که در ته هر نی قرار میدهند استفاده میکنند.
سازندگان امروزی پن فلوت به شکل منحنی رومانیایی آن، برای کوک کردن ساز از موم(عموما موم زنبور) استفاده میکنند و برای این کار از ابزارهای خاصی استفاده میکنند. چوب پنبه و دریچه های لاستیکی نیز برای کوک کردن این ساز به کار میروند که استفاده از آنها سریعتر و ساده تر است.
پن فلوت با افقی دمیدن در نوک تیز لبه داخلی سمت باز نیها نواخته میشود. این کار مجموعه منظمی از پالسها تولید میکند که در طول لوله به امواج صوتی تبدیل میشوند. هر نی یا لوله برای نت خاصی کوک شده است که نت ابتدایی نامیده میشود.
با زیاد دمیدن یا overblowing که به معنای افزایش شدت دمیدن و فشردن لبها بر ساز است، نتهایی که فرکانس آنها از نت ابتدایی بالاتر است یا هارمونیک ها تولید میشوند.
دسته بندی ظاهری پن فلوت
پن فلوت های دو ردیفه: در این مدل از پن فلوت دقیقا ساختار قرارگیری نت ها از پیانو تبعیت می کند و نواختن آن ساده تر است و بیشتر در آمریکای جنوبی مورد استفاده قرار می گیرد.
پن فلوت های تک ردیفه: این مدل معمولا در گام سل ماژور کوک می شود و برای نواختن برخی از نت ها باید در زاویه دمیدن هوا تغییر ایجاد کرد.
پن فلوت منحنی: جذاب ترین تغییری که رومانیایی ها درساختار پن فلوت ایجاد کردند، منحنی کردن بدنه ساز بوده است؛ این کار علاوه بر زیبا کردن ظاهر ساز، به آسان شدن نواختن و حرکت دست و لب روی ساز کمک شایانی کرده است.