پیتزیکاتو (Pizzicato) یک تکنیک نوازندگی است که بهصورت زخمه زدن در سازهای زهی اجرا میشود. این تکنیک میتواند در سازهای مختلف به شیوههای متفاوتی اجرا شود که در ادامه به آنها اشاره میکنیم. پیتزیکاتو در نتنویسی به اختصار پیز (pizz) نوشته میشود. در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام درباره این تکنیک بهطور کامل به شما توضیح میدهیم.
پیتزیکاتو در سازهای مختلف چطور اجرا میشود؟
در سازهای زهیـآرشهای مثل ویولن، پیتزیکاتو بهمعنای نواختن سیمها با انگشتها بهجای آرشه است. صدایی که با این تکنیک از ساز خارج میشود با صدایی که از آرشه حارج میشود بسیار متفاوت است. وقتی نوازنده با انگشتهایش به سیمها زخمه میزند، صدایی کوبنده و کوتاه از آنها خارج میشود.
در سازهای زهی کیبوردی مثل پیانو نیز گاهی از پیتزیکاتو استفاده میشود. برای اجرای این تکنیک در پیانو سیمهای پشت پیانو بهطور مستقیم دستکاری میشوند؛ هرچند این تکنیک بیشتر در نوازندگان پیانوی معاصر رایج است. در گیتاز نیز پیتزیکاتو نوعی ضربه خفه با طول صدای کوتاهتر است و گاهی بهعنوان تکنیک پالم میوت شناخته میشود.
تاریخچه پیتزیکاتو
اولین نمونه شناختهشده پیتزیکاتو متعلق به بخش اول آیرس اثر توبیاس هیوم در سال ۱۶۰۵ است. یکی دیگر از کاربردهای اولیه در قطعه Il combattimento di Tancredi e Clorinda اثر کلودیو مونتهوردی در سال ۱۶۳۸ است. در این قطعه از نوازندگان خواسته شده بود که از دو انگشت دست راستشان برای نواختن سیمها استفاده کنند. در این قطعه اشاره شده بود که نوازندگان از انگشت اشاره دست راستشان برای نواختن این بخش استفاده کنند. هنوز هم استفاده از انگشت اشاره رایجترین روش نواختن پیتیزیکاتو است؛ اما گاهی اوقات از انگشت میانی هم برای نواختن این تکنیک استفاده میشود. معمولا هنگام اجرای این تکنیک آرشه نیز همزمان در دست نگه داشته میشود؛ البته اگر زمان کافی بین قطعهها وجود داشته باشد میتواند آرشه را کنار گذاشت و مجدد برداشت.
