سنتور از جمله سازهای ایرانی است که مانند هر ساز دیگری به کوک کردن نیاز داردتاصدای بهتری داشته باشد.درادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام می خواهیم سنتور در دستگاه های مختلف را با هم بررسی نماییم،پس لطفا تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
ساز سنتور
سنتور از سازهایی است که کوک کردن آن نسبت به سایر سازها سخت تر و زمان بر تر است و از دغدغه های هنرجویان و نوازندگان سنتور است. زیاد بودن سیم های سنتور نیاز به صرف زمان و دقت برای کوک کردن دارند. زمانی که نوازنده اصول کوک کردن را بداند با سرعت بیشتری می تواند ساز را کوک کند. برای نواختن در دستگاه های مختلف نیز باید کوک سنتور را تغییر داد بنابرین اهمیت و نیاز به کوک کردن در سنتور بیشتر است.
سیم های سنتور
سیم های سنتور از یک طرف به بخش سیم گیر و از یک طرف به گوشی ها بسته می شود که در دو طرف ساز قرار گرفته اند. سیم ها از روی خرک عبور می کنند و جای آنها بر روی سنتور مشخص می شود. روی هر خرک ۴ سیم قرار می گیرد و کوک این چهار سیم دقیقا یکی است. برای معرفی کوک سنتور از خرک ها استفاده می شود و هر خرک را با یک نت نام گذاری می کنند و کوک هر کدام از خرک ها در دستگاه های مختلف می تواند تغییر کند. قبل از تغییر کوک سیم ها، باید جایگاه هر خرک درست باشد تا سیم روی نت صحیح خود کوک شود. پرکاربرترین کوک سنتور کوک شور سل می باشد که هنرجویان مبتدی با این کوک شروع به نوازندگی می کنند.
کوک سنتور در دستگاه های مختلف
برای نوازندگی در دستگاه های مختلف باید کوک ساز را مطابق با آن دستگاه تنظیم کرد کوک شور به عنوان کوک دستگاه مادر شناخته می شود و با این کوک می توان آوازهای ابوعطا، دشتی، بیات ترک و افشاری را نیز نواخت.
کوک دستگاه شور
خرک اول: نت می کرن در سیم های زرد و سفید و پشت خرک
خرک دوم: نت فا برای تمام سیم ها
خرک سوم: نت سل برای تمام سیم ها
خرک چهارم: نت لا کرن برای سیم های زرد و سفید و لا بمل سیم پشت خرک
خرک پنجم:سی بمل برای تمام سیم ها
خرک ششم: نت دو برای همه سیم ها
خرک هفتم: نت ر بکار برای سیم های سفید و پشت خرک و سیم زرد ر کرن
خرک هشتم: نت می بمل برای همه سیم ها
خرک نهم: نت فا برای همه سیم ها
اگر برای نواختن ساز سنتور در دستگاه های مختلف به راهنمای بالا توجه نمایید، خواهید دید در صورت کوک نمودن سنتور، صدای ساز بسیار زیباتر خواهد بود.
نکات مهم هنگام کوک کردن سنتور
آچار کوک را به آرامی بچرخانید تا سیم های سنتور زیاد سفت نشوند چون ممکن است سیم ها پاره شوند.
در هنگام کوک کردن دست و صورت خود را نزدیک سیم قرار ندهید تا اگر سیم پاره شد به شما آسیب نزند.
در صورت کهنه بودن سیم ها قبل از کوک کردن سیم های ساز خود را تعویض کنید.
از قرار دادن ساز در محیط سرد یا گرم خودداری کنید چون باعث خارج شدن ساز از کوک می شود.
