احمد پژمان یکی از موسیقیدانان و آهنگسازان بزرگ معاصر ایرانی است که تا کنون در بسیاری از سبکهای مهم غربی مثل سمفونی، باله، اپرا و رپسودی آهنسگازی کرده است. سبک خاص او به گونهای است که موسیقی محلی ایرانی را با تکنیکهای موسیقی غربی مثل ارکستراسیون تلفیق میکند. این هنرمند تا کنون برای ۲۷ فیلم و۳۰ ترانه پاپ، موسیقی نوشته است و ۱۵ آلبوم از آثار ارکسترال، آوازی و موسیقی فیلم را منتشر کرده است.
افتخارات احمد پژمان فهرستی طولانی دارند. بسیاری از آثار او توسط ارکستر سمفونیک تهران یا ارکسترهای معتبر خارجی آلمان، انگلستان، لهستان و بلژیک به اجرا درآمدهاند. در داخل کشور نیز این هنرمند، موفق به دریافت دو سیمورغ بلورین در جشنواره فجر و چهار تندیس زرین از جشن بزرگ سینمای ایران شده است. اگر دوست دارید بیشتر این موسیقیدان برجسته ایرانی را بشناسید، در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام همراه ما باشید.
تولد و کودکی احمد پژمان
احمد پژمان در سال ۱۳۱۴ در شهر لار استان فارس، به عنوان تنها فرزند خانواده، به دنیا آمد. خواندن و نوشتن را در مکتبخانه لار آموخت؛ اما به خاطر شغل پدرش مدام در سفر بود و تا کلاس دوم دبستان به میناب رفت. اولین تجربه موسیقیاییاش نیز در همین شهر رقم خورد؛ زمانی که از نیزار نزدیک مدرسه یک نی برید و روی آن حفرههایی ایجاد کرد و برای خودش یک ساز ابتدایی ساخت!
در ۸ سالگی اول راهی سیرجان و سپس راهی تهران شد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه اسلامی، تحصیلات متوسطه را در دبیرستان محمد قزوینی و ادامه تحصیلاتش را در دبیرستان ادیب گذراند. در این دوران ابتدا نواختن نی فلزی را هم شروع کرد. سپس به یادگیری و آموزش ساز دهنی پرداخت.
پدر و مادر او معتقد بودند پسرشان با یادگیری زبان انگلیسی، شغل خوبی پیدا خواهد کرد؛ بنابراین ۴۰ تومان برای شهریه کلاس زبان به او پول دادند. احمد که شیفته موسیقی بود هنگام رد شدن از مغازه یک ارمنی به نام وارطان که در حال تعمیر یک ویولن بنفشرنگ بود، تصمیم گرفت با شهریه کلاس زبانش آن ویولن را بخرد. پس از آن نواختن ویولن را شروع کرد و اولین استادش منوچهر عارفی بود.
شروع مسیر موسیقی و دوران دانشجویی
همهچیز از یک فیلم شروع شد! احمد پژمان پس از دیدن فیلم «چشمان سیاه» که روایتگر سرگذشت یک ویولنیست آلمانی عاشقپیشه بود، تصمیم گرفت موسیقی کلاسیک را بیاموزد. اولین استادش در زمینه موسیقی کلاسیک، عیسی رضایی بود. رضایی پس از مدتی پژمان را تشویق کرد تا برای یادگیری ویولن نزد استاد خودش، یعنی حشمت سنجری برود.
احمد پژمان همزمان با یادگیری ویولن، رشته زبان انگلیسی را نیز در دانشرای عالی ادامه میداد. در این دوران توانست از طریق حشمت سنجری به ارکستر هنرستان موسیقی وارد شود.
در دوران دانشجویی احمد پژمان تصمیم گرفت یادگیری آهنگسازی را نیز شروع کند. به پیشنهاد دوستش یعنی امیرتیمور پورتراب ابتدا نزد پرویز منصوری رفت. سپس به پیشنهاد منصوری، راهی کلاسهای حسین ناصحی شد. در این زمان برای تامین مخارج خودش و شهریه کلاسها، در مهدکودکها آکوردئون آموزش میداد.
از دیگر فعالیتهای مهم دانشجویی وی میتوانیم به ویولننوازی در ارکستر صبا و دهلوی و احمد فروتن راد، همراهی در ارکستر واروژان و ورود به ارکستر سمفونیک تهران اشاره کنیم. سرانجام در سال ۱۳۴۲ دوران دانشجویی این هنرمند در ایران به پایان رسید و در سال ۱۳۴۳ با اخذ بورسیه به اتریش و آکادمی موسیقی وین رفت.
احمد پژمان و اولین اپرای ایرانی که روی صحنه رفت
در سال ۱۳۴۴ احمد پژمان یک قطعه راپسودی برای ارکستر رادیو وین نوشت و در گزارش تحصیلیاش به ایران فرستاد. پس از این گزارش از او درخواست کردند یک اپرا بنویسد. این هنرمند از اپرا و موسیقی آوازی متنفر بود؛ اما به علت نیاز مالی و علاقه به زبان مادری این سفارش را پذیرفت. اولین اپرایش به نام «جشن دهقان» را در سال ۱۳۴۶ ساخت که پس از اجرا با استقبال گستردهای رو به رو شد؛ بنابراین تصمیم گرفت اپراهای بیشتری بسازد.
دومین اپرایش را به نام «دلاور سهند» در سال ۱۳۴۷ به سفارش مهرداد پهلبد، وزیر فرهنگ و هنر ایران ساخت. در سال ۱۳۴۹ هم سومین اپرایش به عنوان «سمندر» را با همراهی لیبرتو محمدرضا اصلانی آهنگسازی کرد. هر سه این اپراها در تالار وحدت اجرا شدند و احمد پژمان اولین ایرانی بود که اپرایش اجرا شد.
فعالیتهای هنری احمد پژمان قبل از انقلاب
- ساخت سه اپرای جشن دهقان، دلاور سهند و سمندر
- فعالیت به عنوان آهنگساز در تالار رودکی و استاد در دانشگاه تهران
- نخستین تجربه آهنگسازی سریال برای سریال دلیران تنگستان
- همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
- مدیریت دپارتمان موسیقی تهران و استعفا پس از یک سال
- رفتن به دانشگاه کلمبیا برای مقطع دکترای آهنگسازی و تحصیل در موسیقی الکترونیک
- آهنگسازی اثر حماسه و اجرای آن با ارکستر فیلارمونیک لندن
- ساخت مجموعه عیاران و اجرا با ارکستر سازهای ملی
فعالیتهای پس از انقلاب
- آهنگساز و تنظیمکننده بعضی خوانندگان پاپ خارج از ایران
- از سال ۱۳۷۰ عضو هیئت علمی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
- ساخت موسیقی فیلم هنرپیشه به عنوان اولین موسیقی فیلمش پس از انقلاب
- ساخت قطعات خرمشهر، تکسوار عشق و هفتخان رستم در دهه ۱۳۷۰
- انتشار آلبوم سراب در آغاز دهه ۱۳۸۰
- انتشار آلبوم خاطرات فردا در سال ۱۳۸۱
- ساخت قطعه ناگهان رستخیز و اجرای آن با ارکستر سمفونیک روسیه و گروه کر مسکو
- انتشار آلبوم سایههای خورشید در سال ۱۳۸۹
- ساخت سمفونی نوروز در آغاز دهه ۱۳۹۰
- ساخت پوئم سمفونی سرزمین دلاوران با اجرای ارکستر سمفونیک تهران و رهبری شهرداد روحانی در ۱۳۹۵
