با ۵ تفاوت ویولن سل و کنترباس آشنا شوید!

خانواده سازهای زهی از چهار ساز ویولن، ویولا، ویولن‌سل و کنترباس تشکیل می‌شود. دو تا از ساز این خانواده یعنی ویولن سل و کنترباس، در نگاه اول شباهت زیادی به یکدیگر دارند؛ در حالی که این دو ساز در زمینه ظاهر و عملکرد با هم متفاوت هستند.
اگر می‌خواهید یکی از این دو ساز را انتخاب کنید؛ اما نمی‌دانید دقیقا کدام برایتان مناسب است، در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام با ما همراه باشید. در اینجا می‌خواهیم پنج تفاوت ویولن سل و کنترباس را بیان کنیم.

تفاوت ویولن سل و کنترباس چیست؟

۱. ویولن‌سل در یکم پنجم و کنترباس در یک‌چهارم کوک می‌شود

اولین‌ و مهم‌ترین تفاوت ویولن سل و کنترباس، کوک آن‌ها است. ویولن‌سل اغلب روی C2، G2، D3، A3 کوک می‌شود و نت‌ها با فاصله پنجم درست از یکدیگر جدا می‌شوند. در مقابل کنترباس روی E1، A1، D2، G2 کوک می‌شود و فاصله بین نت‌ها چهارم درست است.
لازم به ذکر است که می‌توان ویولن‌سل را در یک چهارم و کنترباس را در یک پنجم نیز کوک کرد؛ اما این کار در اغلب مواقع انجام نمی‌شود. تفاوت در نحوه کوک این دو ساز، باعث می‌شود دامنه صدایی آن‌ها نیز فرق کند. حداکثر دامنه صدای ویولن‌سل پنج اکتاو و حداکثر دامنه صدای کنترباس چهار اکتاو است.

۲. کنترباس صدای نسبتا بم و ویولن‌سل صدای زیر‌تری دارد

با ویولنسل می‌توانید نت‌های C2 تا A5 و با کنترباس می‌توانید نت‌های E1 تا G4 را بنوازید؛ در واقع کنترباس حدودا یک اکتاو پایین‌تر از ویولن‌سل است. محدوده صدایی ویولن‌سل معادل تنور و محدوده صدایی کنترباس معادل باس است.

۳. معمولا ویولن‌سل در تک نوازی و کنترباس در صدای پس‌زمینه استفاده می‌شود

سومین تفاوت ویولن سل و کنترباس، کاربرد آن‌ها است. ویولن‌سل صدای غنی‌ و طنین‌اندازی دارد و برای تک‌نوازی زیاد استفاده می‌شود؛ به همین دلیل در ارکسترها بیشتر کانون توجه قرار می‌گیرد. ارکستر سمفونیک‌های بزرگ حتی ممکن است ۸ تا ۱۲ نوازنده ویولن‌سل داشته باشند.
کنترباس در مقایسه با ویولن‌سل صدای عمیق‌تری دارد. این ساز در اکثر آثار موسیقی غربی نواخته می‌شود و بسیاری آن را پایه و اساس گروه موسیقی می‌دانند؛ ولی صدای این ساز کمتر در تک‌نوزای یا نواختن ملودی شنیده می‌شود. با وجود تمام تفاوت‌هایی که گفتیم، صدای شیرین و خالص ویولن‌سل و صدای غلیظ و غنی کنترباس تکمیل‌کننده یکدیگر هستند.

۴. کنترباس بزرگ‌تر از ویولن‌سل است

در اصل کلمه ویولن‌سل (violoncello) در ایتالیایی به معنای کنترباس کوچک است. کنترباس بزرگ‌ترین ساز خانواده زهی محسوب می‌شود. این ساز حدودا ۱.۸ متر طول، ۶۶ سانتی‌متر عرض و ۱۱ کیلوگرم وزن دارد؛ در حالی که طول، عرض و وزن ویولن‌سل به ترتیب ۱.۵ متر، ۴۳ سانتی‌متر و ۳.۶ کیلوگرم است.

۵. کنترباس ایستاده و ویولن‌سل نشسته نواخته می‌شود

واضح‌ترین تفاوت ویولن سل و کنترباس، نحوه نواختن آن‌ها است. همان‌طور که اشاره کردیم کنترباس ابعاد بزرگ و وزن سنگینی دارد؛ بنابراین نوازنده برای تسلط بهتر بر ساز و دسترسی به تمام نت‌ها، بهتر است ایستاده باشد.
نوازنده کنترباس معمولا پاها را به عرض شانه‌ها باز می‌کند تا بتواند ساز را در موقعیت درستی قرار دهد. در مقابل ویولن سل را می‌توان در حالت نشسته نواخت. کافی است نوازنده صاف روی یک صندلی بنشیند و موقعیت ساز را با کمک زانوهایش ثابت و متعادل کند.