کوچه لره سو سپمیشم، یک ترانه ترکی آذربایجانی معروف است. این آهنگ بین ایرانیان محبوبیت زیادی دارد و سالها است که زیر لبهای ما زمزمه میشود؛ با این حال کمتر کسی درباره سازنده این آهنگ میداند.
آهنگ کوچه لره سو سپمیشم توسط عزیر حاجی بیگلی ملقب به عزیز حاجی بیگف ساخته شد. اگر میخواهید این آهنگساز مشهور آذربایجانی را بشناسید، تا آخر مطلب با ما همراه باشید. برای مطالعه مطالب بیشتر در حوزه موسیقی نیز به وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام سر بزنید.
تولد و کودکی عزیر حاجی بیگلی
عزیر حاجی بیگلی در در ۱۸ سپتامبر سال ۱۸۸۵، در روستای آغجابدیع متولد شد. این روستا در شهر شوشه قرار داشت. شوشه نیز یکی از کانونهای شعر و موسیقی قفقاز بود. زندگی در این ناحیه باعث شد او از همان کودکی به هنر و شعر علاقهمند شود. به غیر از محیط زندگی، دایی عزیر نیز بر علاقه او به موسیقی تاثیر گذاشت و اولین معلم موسیقی او شد.
عزیر اولین کارهای حرفهایاش در زمینه موسیقی را، در ۱۳ سالگی انجام داد. در این سن به گروه مجنون بر سر مزار لیلی ملحق شد و با آنها اجرا کرد.
جوانی
عزیر حاجی بیگلی از سال ۱۸۹۹ تا سال ۱۹۰۴ به دانشسرای گوری گرجستان رفت. او در این دانشسرا با ادبیات روسی و موسیقی غربی آشنا شد. سپس در یکی از روستاهای قرهباغ شروع به تدریس کرد. دوران تدریس او با انقلاب ۱۹۰۵ همزمان شد؛ به همین دلیل او در آن زمان به روزنامهنگاری، مقالهنویسی و داستاننویسی هم رو آورد.
اکثر نوشتههای عزیر ماهیت طنزآمیز و انتقادی داشتند؛ حتی بعضی از نوشتههای او درباره انقلاب مشروطیت ایران هستند. از فعالیتهای نویسندگی او که بگذریم، باید به فعالیتهای مهم موسیقیاش اشاره کنیم.
عزیر حاجی بیگلی با ساخت اپرای لیلی و مجنون در سال ۱۹۰۸، بناینگذار اپرا در جهان اسلام شد. او در این دوران اپراهای متعدد دیگری هم نوشت. سپس برای اتمام تحصیلات موسیقی به مسکو رفت و در هنرستان موسیقی سنپترزبورگ تحصیلاتش را به پایان رساند.
فعالیتهای موسیقی عزیر باعث شد به مقامهای مختلفی برسد. او به عنوان رئیس بخش موسیقی اداره امور هنری کمیسری معارف خلق، رئیس هنرستان موسیقی دولتی آذربایجان و عضو فرهنگستان علوم انتخاب شد.
حضور عزیر حاجی بیگلی در ایران
عزیر حاجی بیگلی فقط یک آهنگساز نبود؛ بلکه با نوشتههایش در اعتراضات جامعه نیز شرکت میکرد. او با توجه به فعالیتهای سیاسیاش، مجبور شد در بهار ۱۹۱۸ به ایران پناهنده شود؛ زیرا در آن زمان به خاطر انقلاب کمونیسیتی،، اغتشاشات زیادی ایجاد شده بود.
عزیر حاجی بیگلی حتی در شرایط پناهندگی نیز فعالیتهای موسیقیاش را متوقف نکرد. او در تابستان همان سالی که وارد ایران شد، رهبری گروه هنرمندان ایرانی باکو در انزلی و رشت را بر عهده گرفت. سپس آثارش بارها در تهران، رشت، تبریز و انزلی اجرا شدند. عزیر در زمان حضورش در ایران، توانست بر نمایشهای موسیقیایی ایران نیز تاثیر زیادی بگذارد.
