در تئوری موسیقی، مفاهیم متعددی وجود دارند که یادگیری آن‌ها برای هنرجویان ضروری است. فاصله در موسیقی نیز یکی از این مباحث پایه‌ای است که هر نوازنده یا خواننده‌ای باید آن را بلد باشد.
در این مطلب ابتدا مفهوم فاصله را تعریف می‌کنیم. سپس درباره انواع مختلف آن و روش اندازه‌گیری‌اش می‌گوییم. اگر به این مبحث علاقه دارید، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید. برای مطالعه مطالب آموزشی بیشتر نیز به وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام سر بزنید.
فاصله در موسیقی چیست؟
فاصله در موسیقی، به معنای اختلاف دو نت از نظر «فرکانس» و «زیر و بمی» است. این فواصل روی ساز قابل مشاهده هستند؛ همچنین مقدار عددی‌شان از طریق تقسیم فرکانس بیشتر بر فرکانس کمتر به دست می‌آید.
فاصله در موسیقی نقش بسیار مهمی دارد؛ زیرا باعث می‌شود از ملودی حس دریافت کنیم. اگر بین نت‌های یک آهنگ فاصله‌ها یکسان باشند، حسی که ما دریافت می‌کنیم نیز ثابت خواهد ماند.
انواع فاصله در موسیقی
فاصله منفصل
این نوع فاصله، بین دو نت ناهمجوار وجود دارد؛ مثلا فاصله بین نت‌های دو و سل، منفصل است.
فاصله متصل
فاصله بین دو نت مجاور مثل دو و ر، فاصله متصل است که در واقع همان «فاصله دوم» به حساب می‌آید. این فاصله خودش به دو نوع دیگر تقسیم می‌شود.
فاصله دوم بزرگ
اگر فاصله بین دو نت همجوار، معادل یک پرده باشد، فاصله دوم بزرگ نامیده می‌شود.
فاصله دوم کوچک
اگر فاصله بین دو نت همجوار معادل نیم‌پرده باشد، به آن فاصله دوم کوچک می‌گویند.
نکته: در حالت عادی و بدون علائم تغییر دهنده، فاصله در موسیقی بین تمامی نت‌ها یک‌پرده و بزرگ است؛ به جز می-فا و سی-دو که نیم‌پرده‌ای و کوچک محسوب می‌شوند.
روش اندازه‌گیری فواصل موسیقی
برای اندازه‌گیری فاصله بین دو نت، باید تمام نت‌های تشکیل‌دهنده آن‌ها را بشمارید. مثلا اگر می‌خواهید فاصله بین می و لا را به دست آورید، باید می، فا، سل، و لا را بشمارید. فاصله بین می و لا از چهار نت تشکیل می‌شود؛ در نتیجه می‌گوییم فاصله‌‌شان، فاصله چهارم است.
دو نکته دیگر هم باید درباره اندازه‌گیری فاصله در موسیقی بدانید. اول این که فاصله بین یک نت با همان نت در اکتاو بعدی را فاصله هنگام می‌گویند. دوم؛ تا فاصله هشتم، فاصله ساده به حساب می‌آید. از فاصله نهم به بعد، فاصله ترکیبی نامیده می‌شود.
