موسیقی و نتنویسی، اصطلاحات فراوانی دارد. اصطلاحاتی که همواره علامتشان را در برگههای نت میبینید و لازم است با مفهومشان آشنا باشید؛ زیرا هر کدام از این اصطلاحات یک تغییر خاص در نت به وجود میآورند. ما در وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام بسیاری از این اصطلاحات موسیقی را بررسی کردهایم و امروز میخواهیم به سراغ «نوانس» برویم. اگر دوست دارید مفهوم این اصطلاح را بفهمید، انواع آن را بشناسید و اجرای آن را یاد بگیرید، تا آخرین خط این مطلب را بخوانید!
مفهوم نوانس در موسیقی
نوانس در موسیقی، به معنای ایجاد تغییر در «شدت» یا «داینامیک» صدا است. استفاده از نوانس در موسیقی لازم است؛ زیرا نوازنده میتواند با تغییر در قوت و ضعف صدا، احساسات مختلف را به شنونده منتقل کند. صدای بلند برای احساس شادی و پیروزی و صدای کم برای احساس غم یا ترس به کار میرود. با توجه به اهمیت نوانس، این مفهوم در سازهای مختلف استفاده میشود. در اینجا چند مثال از اجرای نوانس در سازهای مختلف را بیان میکنیم. ویولنیستها برای نواختن نوانس فشار آرشه را تغییر میدهند. پیانیستها ضربات دستشان بر کلاویهها را محکم یا نرم میکنند. نوازندههای سنتور نیز شدت ضربات مضرابها را متناسب با نوع نوانس کنترل میکنند.
انواع نوانس
در تئوری موسیقی، نوانسها را تقسیمبندی کردهاند. این نوانسها ممکن است شدت صدا را افزایش یا کاهش دهند؛ همچنین میتوانند شدت صدا را به صورت ناگهانی یا تدریجی عوض کنند. مجموع نوانس های رایج بیشتر از ۱۲ عدد نیستند. در لیست زیر میتوانید با انواع نوانس در موسیقی آشنا شوید.
- ۱. پیانو: پیانو که با علامت p نشان داده میشود، به معنای شدت صدای ضعیف است و با قدرت کم نواخته میشود.
- ۲. فورته: فورته با علامت f نمایش داده میشود و به معنی شدت صدای زیاد است و با قدرت زیاد اجرا میشود.
- ۳. مزو پیانو: علامت آن mp است و به معنای نسبتا ضعیف است. با قدرت نسبتا کم نواخته میشود؛ اما قدرتش از پیانو بیشتر است.
- ۴. مزو فورته: با علامت mf نمایش داده میشود و به معنی نسبتا قوی است. باید آن را با قدرت کمتری از فورته بنوازیم.
- ۵. پیانوسیمو: علامت آنpp است و دو برابر پیانو آرام نواخته میشود.
- ۶. فورتیسیمو: با علامت ff نوشته میشود و به معنی خیلی قوی است. این نت باید دو برابر فورته قوی نواخته شود.
- ۷. اسفورتساندو: نماد آن عبارت sfz یا fz است. این علامت شدت صدای نت را به طور ناگهانی افزایش میدهد.
- ۸. فورته پیانو: با fp نمایش داده میشود و به معنی تغییر ناگهانی صدا از قوی به ضعیف است.
- ۹. رینفورزاندو: نماد آن کلمه rinforz است و برای قوی کردن صدا به کار میرود. معمولا زمانی استفاده میشود که شدت صدا برای مدتی ضعیف بوده است.
- ۱۰. اسوبیتو پیانو: علامتش sp است و به معنای کاهش ناگهانی قدرت صدا است.
- ۱۱. کرشندو: با نام cresc نوشته میشود. این علامت صدا را به تدریج قوی میکند.
- ۱۲. دی کرشندو: با کلمه decresc نمایش داده میشود. این علامت برعکس کرشندو عمل میکند و صدای یک دسته از نتهای متوالی را به تدریج ضعیف میکند.