شاید شما هم بسیار شنیده باشید که پیانو را ساز مادر می نامند. به عقیده بسیاری از موسیقی دانان، پیانو یک سازِ مادر است و پادشاه سازها یا کاملترین ساز دنیا القابی هستن که به این ساز نسبت داده شده اند . اما این القاب به چه علت به ساز پیانو داده شده است؟ در ادامه این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام به این سوال پرداخته ایم، پس لطفا تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
ویژگی های مهم ساز پیانو
پیانو بالاترین دامنه صوتی را در بین سازهای معمول (به جز ارگ کلیسا ) دارد، به طوریکه در شکل فعلی‌اش به‌طور معمول هشت اکتاو دارد و قادر به تولید فرکانس هایی از حدود ۲۷ تا ۴۱۸۶هرتز می‌باشد، در حالی که در مقام مقایسه ساز ویلون تنها قادر به تولید حدود پنج اکتاو و بهترین خواننده‌ها تنها قادر به خواندن حدود سه اکتاو هستند.
پیانو از بیش از ۱۲ هزار قطعه تشکیل شده است از این تعداد حدود ۱۰ هزار قطعه متحرک هستند. برای اینکه صدای با کیفیت پیانو را بشنوید حدود ۷۵۰۰ قطعه از پیانو باید به صورت هماهنگ با هم کار کنند. این هماهنگیِ بی نظیر و تعداد بالای قطعات تشکیل دهندۀ پیانو یکی از دلایلی است که باعث تبدیل شدن پیانو به یک ساز برتر نزد علاقه مندان به موسیقی شده است.
ساز مادر چیست؟
در پاسخ به این سوال ، می‌توانیم از دو شیوه به مسئله نگاه کنیم. اگر ساز مادر را سازی بدانیم که در ابتدایی‌ترین فرم خود تولید شده و موسیقی را به وجود آورده، می توان سازهای کوبه ای را به عنوان ساز مادر انتخاب کرد. اما اگر قوانین ملودی و هارمونی را نیز در نظر بگیریم، در این صورت می توان از پیانو به عنوان ساز مادر یاد کرد .
چرا پیانو ساز مادر است؟
دادن این لقب به این ساز به دلیل این است که پیانو قادر خواهد بود اصوات بسیار زیادی را از خود تولید کند در صورتی که ساز های دیگر دارای این توانایی نیستند و تنها بخش کوچکی از اصوات را تولید می کنند.
دلایل انتخاب پیانو به عنوان ساز مادر
در میان سازهای مختلف که امکان نواختن ملودی و هارمونی را در اختیار شما قرار می‌دهند، ساز پیانو سازی است که بیشترین نوازنده را در دنیای موسیقی دارد و افراد بسیاری به آن مسلط هستند.
از طرفی، نکته ای که در مورد این ساز وجود دارد این است که نوازندگان مختلف در سبک‌های مختلف توانسته اند با این ساز به صدای مورد نظر خود دست پیدا کنند و آهنگ‌های مختلفی را با استفاده از این ساز تولید کنند. از جمله این نوازنده‌ها و تنظیم کننده‌ها می‌توانیم به موتزارت، بتهوون و دیگر تنظیم کننده‌های مشهور موسیقی کلاسیک اشاره کنیم.
یکی دیگر از دلایل محبوبیت پیانو به دلیل تطبیق پذیری آن است. برخلاف دیگر سازهای آن زمان، مانند هارپسیکورد یا ارگ، پیانو می‌توانست طیف وسیعی از سطوح پویا، از نرم و لطیف گرفته تا بلند و قدرتمند را تولید کند. این باعث شد آن را برای طیف گسترده ای از ژانرهای موسیقی، از کلاسیک تا جاز و راک اند رول، ایده آل کند.
گاهی پیانیست جای دو دست‌اش را روی کلیدهای پیانو با هم عوض می‌کند و گاهی بدون نواختن کلید پیانو با انگشتان شست دو دستش از سایر انگشتها استفاده می‌کند.
تاچینس مانس
به صدا درآوردن نتها یا همان کلاویه‌های پیانو با شدت فشار انگشتان به زدن ضربه روی آن‌ها بستگی دارد، اگر انگشتان را آرام روی کلاویه‌ها فشار دهیم صدای آرام و پایین یا به اصطلاح صدای ضعیف از پیانو می‌شنویم و هر چقدر که قدرت انگشتانمان بر روی کلاویه‌ها شدت پیدا کند صدای بلندتری از پیانو می‌شنویم که گویی صدای باند ضبط را زیاد کرده‌ایم که به این حالت تاچینس مانس گویند.
معمولاً در قطعات عاشقانه و رومانتیک شدت ضربه روی کلاویه‌ها با احساس زیاد و آرام زده و نواخته می‌شود و در جاهایی که هنگام اوج و هیجان موزیک یا قطعه‌هایی همچون راک و بلوز اجرا می‌شود شدت ضربه روی کلاویه‌ها بیشتر شده و قدرت بیشتری نسبت به قطعه‌های عاشقانه پیدا می‌کند.
همچنین پیانو به واسطه ساختار هوشمندانه ای که دارد امکان خلق چندین جریان صدایی یا اصطلاحا ملودی را فراهم می‌کند که این موضوع نیز یکی از ویژگی های بارز پیانو به حساب می آید به علاوه بسیاری از موسیقی دانان و هنرجویان موسیقی بر این عقیده هستند که ساز پیانو یکی از دلنشین ترین آواها را در میان سازهای موسیقی دارد البته بسیاری از افراد عادی که هیچ نوع دانش موسیقایی ندارند نیز با این گفته موافق هستند.
این ساز اما تنها برای ساخت قطعات کلاسیک به کار نرفته است و موزیسین‌های بسیاری نیز در عصر حاضر از آن برای ساخت آهنگ‌های خود استفاده کرده اند. از جمله این موزیسین‌های می‌توانیم به Elton John، Aretha Franklin و Alicia Keys اشاره کنیم.
