یکی از اولین مفاهیمی که هر نوازنده یا خوانندهای باید با آن آشنا باشد، «کوک» است. اگر صدای یک خواننده یا نوازنده ناکوک باشد؛ در واقع اشتباه است و نیاز به اصلاح دارد. میتوان گفت کوک استانداردی که است همه سازها و خوانندهها باید با آن منطبق باشند. اگر میخواهید به طور دقیق بدانید که کوک در موسیقی چیست، تا آخر این مطلب را بخوانید. در این مطلب از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، مفهوم کوک و روشهای آن را با جزئیات توضیح میدهیم.
کوک در موسیقی چیست؟
کوک به معنی تنظیم زیر و بمی نتها است؛ البته به گونهای که فواصل بین نتها مطابق یک نظام مشخص باشد. با توجه به این تعریف وقتی میگوییم صدای ساز یا فردی ناکوک است، یعنی برخی نتها زیرتر یا بمتر از چیزی هستند که باید باشند. بیشتر سازهای زهی هستند که کوک میشوند؛ اما برخی سازهای دیگر از جمله سازهای بادی نیز قابل کوک شدن هستند.
استفاده از کوک در موسیقی، دو هدف مهم دارد. اول؛ مطمئن شویم در گام صحیح مینوازیم. دوم؛ مطمئن شویم که با صدای ساز خودمان و دیگران هماهنگ هستیم.
انواع روشهای کوک کردن
کوک در موسیقی، روشهای متفاوتی دارد. شما میتوانید با استفاده از روشهای نت مرجع، گوشی، هارمونیک و تیونر سازتان را کوک کنید. در ادامه هر کدام از این روشها را به طور مجزا توضیح میدهیم.
نت مرجع
یکی از رایجترین روشهای کوک در موسیقی، استفاده از نت مرجع است؛ مثلا میتوانید بر اساس نت لا که در فرکانس ۴۴۰ هرتز است، بقیه نتها را نیز کوک کنید.
هارمونیک
صدای بالاترین سیم ویولنسل در میانهاش، معادل صدای سیم دوم است که یک سوم جلوتر فشرده میشود. مثالهای اینچنینی در سازهای مختلف موجود است و شما میتوانید با این صداهای هارمونیک سازتان را کوک کنید.
تیونر یا دیاپازون
این روش دقیقترین روش برای کوک کردن است که امروزه به طور گسترده استفاده میشود. در این روش فرکانس یک نت را مبدا قرار میدهیم و بقیه نتها را بر اساس آن کوک می کنیم. اگر چراغ تیونر سبز شد نت کوک است؛ اما اگر قرمز شد ناکوک است.
گوشی
در این روش با صدای یک سیم یا یک ساز دیگر، ساز خودمان را کوک میکنیم؛ مثلا گیتاریستها یک سیم را مرجع قرار میدهند و بر اساس آن بقیه سیمها را کوک میکنند. در ارکسترهای بزرگ نیز همه نوازندگان سازهایشان را بر اساس نت سی بمل یا لا کلارینت و ابوا کوک میکنند.
کوکهای غیر متداول
در موارد خاص، میتوان از کوکهای غیر متداول هم استفاده کرد. اثر «پنج سوئیت برای تکنوازی ویولنسل» از باخ، یکی از آن موارد خاص است. برای نواختن این قطعه سیم بالای ویولنسل، یک نت بمتر از حالت عادی کوک میشود.